Wat is een proxy oorlog!?

Je leest dat wel vaker in het nieuws…
Maar wat is het nu eigenlijk.
Je denkt nml. al gauw aan internet met dat proxy woord…

-Een oorlog bij volmacht (Engels: proxy war) is een conflict waarbij één partij (meestal een grootmacht) een andere partij, de gevolmachtigde, een oorlog laat voeren, en daarbij als achterman optreedt.

De grootmacht levert economische, ideologische, logistieke en/of militaire steun. De gevolmachtigde is meestal een kleiner land.

De gevolmachtigde draait echter meestal voor de negatieve consequenties van zo’n oorlog op.

De grootmacht, die bang is voor gezichtsverlies, trekt zijn handen principieel van de zaak af.

---

Wat is nu een grootmacht

Grote mogendheid
(Doorverwezen vanaf Grootmacht)
Als grote mogendheid – soms ook grootmacht of wereldmacht – worden gewoonlijk die staten aangeduid die door grote economische, politieke en militaire kracht de mogelijkheid hebben om druk uit te oefenen op de internationale politiek. (Zoals Amerika dus doet!)

Andere naties zouden met hun mening rekening moeten houden voor ze een diplomatieke of militaire beslissing nemen. Ze hebben de mogelijkheid om militair bijna overal in te grijpen en hebben ook een zekere culturele macht, meestal in de vorm van economische investeringen in minder ontwikkelde delen van de wereld.

(Dus stel je wilt bescherming in jouw land, dan vraag je een ander groter land om jou te beschermen en in ruil daarvoor… moet je wel doen wat zij vragen, ook al ben je het daar misschien niet mee eens. Maar moet je bv ook wapens leveren! etc. etc.)

Er zijn verschillende meningen over de vraag welke naties een grote mogendheid zijn. Sommigen menen dat China, India, en zelfs de Europese Unie (EU) ertoe behoren(EU stelt nog niks voor, we zijn daarvoor te kort een grote natie, we zijn juist heel bijzonder ook een werelddeel in allerlei kleine deeltjes, dat is juist zo mooi aan de EU, of was, 1 Europa doet dat teniet tzt).

Er is ook een alternatieve visie die zegt dat de stijgende afhankelijkheid tussen de staten het concept van een supermacht onnodig maakt, omdat de wereld multipolair is. Er is een debat gaande over de macht en invloed van de EU. Als de lidstaten zich zouden verenigen tot één staat zou het mogelijk een supermacht kunnen worden. Maar de meesten zijn het erover eens dat de EU, omdat het de politieke unificatie van een soevereine staat mist, in zijn huidige hoedanigheid niet als supermacht kan worden omschreven.

De leden met een permanente zetel in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties – met uitzondering van de Verenigde Staten – met name Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Rusland, kunnen als grote mogendheden beschouwd worden. De VS heeft momenteel de status van supermacht.(Helaas en met een dementerende president hoe gevaarlijk is dat!?)

-De oorlog tussen Rusland en Oekraïne krijgt steeds meer het karakter van een proxy-oorlog, een conflict waarin landen hun vetes op het grondgebied van een derde land uitvechten.

Een proxyoorlog verwijst naar een conflict waarbij twee of meer partijen betrokken zijn, maar waarbij ze niet rechtstreeks met elkaar in oorlog zijn. In plaats daarvan kunnen deze partijen lokale verschillende groeperingen steunen, legers van regeringen in een ander land om namens hen te vechten. Deze gemachtigde groeperingen worden “gevolmachtigden” genoemd, omdat ze optreden als vertegenwoordigers van plaatsvervangers voor de betrokken buitenlandse machten.

Proxyoorlogen vinden meestal plaats wanneer grootmachten van regionale spelers conflicterende belangen hebben, maar om verschillende redenen geen directe confrontatie willen gaan. Door proxies te gebruiken, kunnen deze machten hun doelen nastreven zonder openlijke oorlog tegen elkaar voeren. In plaats daarvan vechten de gevolmachtigden in een ander land, meestal met behulp van militaire, politieke en financiële steun van hun externe sponsors.

Er zijn verschillende redenen waarom machten proxyoorlogen kunnen voeren. Dit kan invloeden uit de hele wereld zijn, grondstoffen veilig te stellen, geopolitieke rivalen te verzwakken of ideologische belangen te versterken. Proxyoorlogen hebben vaak verwoestende gevolgen voor de betrokken landen, omdat ze meegesleurd worden in een gewapend conflict dat wordt gestuurd door externe belangen, zonder dat ze volledige controle hebben over de situatie.

Enkele bekende voorbeelden van proxyoorlogen zijn onder de Koude Oorlog, waarbij de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie verschillende proxyconflicten in de Derde Wereld financierden, zoals de Vietnamoorlog en de oorlog in Afghanistan. Een ander voorbeeld is de Syrische burgeroorlog, waarin regionale machten zoals Saoedi-Arabië, Iran en Turkije verschillende groeperingen ondersteunden in een complexe proxyoorlog.

Voorbeelden van oorlogen bij volmacht zijn:

de Grieks-Turkse Oorlog van 1922, waarbij het Verenigd Koninkrijk als achterman voor Griekenland optrad;
de Koreaanse Oorlog (1950-1953), waarbij de Sovjet-Unie en de VS als achtermannen optraden;
de Suezcrisis van 1956, waarbij het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk als achtermannen voor Israël optraden;
de Vietnamoorlog (1955-1975), waarbij de Sovjet-Unie, China en de VS als achtermannen optraden;
de inval van China in Vietnam (1979), waarbij de USSR en de VS als achtermannen optraden voor respectievelijk Vietnam en China;
de Syrische Burgeroorlog (2011-heden), waarbij onder meer de VS en Rusland als achtermannen optraden voor respectievelijk de oppositie en Syrië;
de Jemenitische Burgeroorlog (2015-heden), waarbij onder meer Saoedi-Arabië en Iran als achtermannen optraden voor respectievelijk de Al-Hadi-regering en de Houthi-rebellen.