De Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer presenteerde vandaag een rapport over het gebrekkige optreden van de overheid bij de aanpak van Q-koorts. Tussen 2006 en 2009 raakten tienduizenden mensen in Brabant besmet met de ziekte doordat zij in aanraking kwamen of in de buurt leefden van boerderijen met besmette geiten. Vijfentwintig mensen overleden aan de ziekte, circa duizend liepen chronische vermoeidheid op.

De overheid had sneller moeten optreden en de burger beter moeten informeren, dan had veel ellende voorkomen kunnen worden. Dat is de strekking van het rapport van de ombudsman. Hij verwacht excuses van de betrokken ministers en een schadevergoeding voor de slachtoffers. In het tweede deel van zijn rapport komen slachtoffers van de Q-koorts aan het woord. Hieronder een selectie uit hun verhalen.

Rian van Son (43) fietste dagelijks langs een geitenboerderij en kreeg het Q-koorts Vermoeidheids Syndroom:
‘Ik was zo moe dat ik het allemaal niet meer zag zitten. Ik kon niet eens voor mijzelf zorgen, laat staan voor mijn gezin. De Mexicaanse griep die in die tijd heerste heb ik erbij gekregen. Je wordt vatbaar voor alles. Na mijn ziekenhuisontslag moest ik thuis drie weken absolute rust nemen. Veel begrip kregen we niet van de dokter, hij wist ook niet wat hij met mij aan moest. Ik verloor daardoor ook mijn zelfvertrouwen, je voelt je in de steek gelaten. Het gaat nu wat beter, maar ik heb maanden voor pampus gelegen op de bank.’

‘Ik heb veel vragen. Waarom was er in Amerika een negatief reisadvies wegens de ernstige ziekte Q-koorts terwijl ik als Brabander van niets wist? Ik fietste gewoon door, mij is niets verteld. Dat is toch vreemd? Als ik op de hoogte was geweest had ik een andere route genomen. Minister Schippers zegt dat er een goed vangnet is, maar voorlopig heb ik nul euro.’

Bert Brunninkhuis (61) moet langs een geitenboerderij zijn gefietst:
‘Van de ene op de andere dag was ik ziek. Ik at niet, ik dronk niet, had zware hoofdpijn, hoge koorts. De huisarts constateerde een longontsteking. Na de ziekenhuisopname ben ik tien maanden thuis geweest. Van mezelf ben ik scherp en alert, maar in die periode zat ik als een gemankeerde idioot versuft op de bank of ik lag in bed. In die tijd heb ik zestien artsen gezien. Niemand kon me helpen. Het voelde alsof ik maanden in een isoleercel lag.’

‘Je mag van de overheid verwachten dat ze je beschermt teen gevaar; sterker nog, de overheid is de enige die in zo’n geval kan besluiten tot drastische maatregelen. De minister van Landbouw (Gerda Verburg) heeft haar besluit jaren uitgesteld. Pas na tien doden is ze eens gaan handelen. De ellende die ik doormaak en vele mensen met mij, was absoluut vermijdbaar geweest als de overheid sneller had durven beslissen.’

Frans Berndes (53) werkte mee bij het geitenruimen en kreeg het Q-koorst Vermoeidheids Syndroom:
‘Vantevoren kreeg ik geen instructie over persoonlijke bescherming, er is nooit gezegd dat dit onveilig werk was. Het enige wat mij werd verteld was: niet met de boeren praten. Voor sommige van die mensen is het geiten ruimen emotioneel, wij zouden iets onhandigs kunnen zeggen. De scheiding tussen veilig en onveiligwas niet zichtbaar, soms hing er een rood-wit lint maar vaak moest ik daar gewoon langs. Maanden na die ruimperiode bleef ik maar moe. Ik hoop dat het op termijn beter gaat, maar dit kan nog jaren duren. Het klopt niet dat ik niets hoor van dat ministerie. Wij waren daar toch voor hen, om hun rotzooi op te ruimen. Word ik ziek van hun opdracht, geven ze niet thuis. Niets kan vergoeden dat ik me al twee jaar lamlendig voel.’

Marloes van der Velde (31) fietste dagelijks door de polder en heeft nu het Q-koorts Vermoeidheids Syndroom:
‘Ik voel me alsof ik vijf dagen carnaval heb gevierd, ik ben brak, ik heb hoofdpijn en spierpijn. De ene dag kan ik niets, de andere dag weer wel, daar is geen peil op te trekken. Ik heb ook angst- en paniekaanvallen, ik ben vergeetachtig, kan slecht lezen en spellen en soms kom ik niet uit mijn woorden. Voor mijn werk is dat een drama. Als ik na twee uur werken naar huis moet om te rusten, denken mijn collega’s dat ik de rest van de dag vrij heb om leuke dingen te doen. Ik heb heel veel verloren door de Q-koorts. Ik hoef niet alles terug, maar ik zou graag weer gewoon fit zijn.’

‘Dit was allemaal niet nodig geweest als de overheid eerder had gecommuniceerd. Er had strengere controle moeten zijn, er zijn boeren geweest die niet of te laat gevaccineerd hebben, besmette mest toch hebben uitgereden. Zelfs het ruimen is lukraak gebeurd, er is een geitenboerderij ten onrechte geruimd. De boeren zijn net zo goed slachtoffer. Voor patiënten moet er nu net als voor de boeren een schadevergoeding komen. Sorry alleen is niet genoeg. Voor mij is niets meer zeker. Zal ik ooit zwanger kunnen worden met die bacterie? Een zwangere geit wordt geaborteerd. Hoe zit dat met mij? Ik mag er van mezelf niet te veel aan denken.’

https://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3273721/2012/06/19/Ik-lag-maanden-voor-pampus-Q-koorts-patienten-aan-het-woord.dhtml

https://www.rtl.nl/components/actueel/rtlnieuws/2012/06_juni/19/verrijkingsonderdelen/Q-koorts-wat-is-dat-ook-alweer.xml

https://www.ed.nl/nieuws/algemeen/binnenland/11243260/Ombudsman-wil-onderzoek-Q-koorts.ece