Negen geweldige voorbeelden van het Placebo-effect
Het placebo-effect is een van de meest opvallende voorbeelden van hoe krachtig denken de werking van het lichaam kan beïnvloeden.
En artsen beginnen nog maar net te begrijpen hoe placebo’s werken. Meestal wordt het placebo-effect geassocieerd met herstel van een ziekte na het innemen van neppillen, terwijl de persoon oprecht geloofde dat hij een echt medicijn slikte.
Maar placebo’s kunnen het gevoel van pijn, kou of hitte, de bloeddruk en de smaakpapillen beïnvloeden en zelfs de hersenen laten denken dat het lichaam aan het sterven is.
9. Duur mineraalwater…uit de kraan
Ongeveer twintig jaar geleden was er in Californië een modieus restaurant (en bestaat misschien nog steeds) dat ooit dure soorten mineraalwater begon te serveren in plaats van wijn. Eén van de variëteiten heette L’eau Du Robinet. De “waterkaart” beschreef hoe het water natuurlijke mineralen en voedingsstoffen bevatte, zeer vers, heerlijk, herstellend en ideaal was voor rundvlees en gevogelte.
Toen mensen dit premium water kochten, dronken ze het met veel plezier, bewonderden de smaak en gaven in recensies aan dat dit water veel lekkerder smaakte dan gewoon water.
En ze vermoedde niet dat L’eau Du Robinet uit het Frans alleen maar ‘kraanwater’ betekent.
En ja, het was gewoon gewoon kraanwater.
8. Bewegen zonder sporten
Wetenschappers van Harvard voerden ooit een experiment uit onder hotelmeisjes en verdeelden ze in twee groepen. Ze vertelden de eerste groep dat hun normale dagelijkse huishoudelijke taak gelijk stond aan intensief sporten in de sportschool.
De tweede groep kreeg niets te horen, maar werd gevraagd gewoon te werken zoals voorheen.
Een maand later onderzochten de artsen de dienstmeisjes uit beide groepen en de vrouwen uit de ene groep constateerden dat hun bloeddruk normaal was en dat er gewichtsverlies was, vooral in de taille en de heupen.
Tegelijkertijd bleek uit het onderzoek dat deze meiden geen andere oefeningen deden dan hun werk.
Bij de andere groep dienstmeisjes bleven de indicatoren hetzelfde als ten tijde van het experiment.
7. Geen pijn
De New England Journal of Medicine publiceerde in 2002 de resultaten van een experiment uitgevoerd bij 180 patiënten met de diagnose artrose van de knie.
Ze kregen een effectieve behandeling beloofd, verdeeld in drie willekeurige groepen, en gaven sommige patiënten een operatie of een zuivering, terwijl de andere groep alleen een placebobehandeling kreeg.
Voor patiënten die niet wisten dat ze niet echt werden behandeld, zag de placebo er nogal ’therapeutisch’ uit:
de arts maakte kleine incisies in het kniegewricht en spatte vervolgens iets op de wonden (in feite gewone zoutoplossing).
De resultaten verrasten de wetenschappers.
Toen ze het welzijn van deze patiënten controleerden, bleek plotseling dat degenen die een placebo kregen het meest ‘genezen’ waren;
hun kniepijn was sterk verminderd.
En voor degenen die een daadwerkelijke operatie of andere helingsoptie hadden ondergaan, was de pijnvermindering niet zo significant.
Tegelijkertijd kostte een operatie voor de behandeling van artrose in de VS toen tot 5.000 dollar, en het positieve effect van pijnvermindering bij patiënten die een placeboprocedure ondergingen, bleef zelfs na twee jaar bestaan.
6. Placebo’s verminderen feitelijk de pijnniveaus
Als onze hersenen langdurige verlichting van fysieke pijn kunnen bieden zonder dure operaties, stel je dan eens voor welke andere voordelen we in de toekomst zouden kunnen ontdekken!
Enkele jaren geleden voerde professor Ted Kaptchuk van de Harvard Medical School, die het placebo-effect lange tijd heeft bestudeerd, een experiment uit bij mensen die lijden aan lage rugpijn.
Hij schreef echte medicijnen voor aan de helft van de groep en gaf neppillen aan de andere helft. Tegelijkertijd kregen mensen uit de tweede groep meteen te horen dat ze alleen een placebo kregen.
Na enige tijd lieten de resultaten zien dat de groep die de echte medicijnen kreeg een afname van de pijn in de onderrug met ongeveer 9% opmerkte, maar de groep die een placebo kreeg (en dat wist!) zag een pijnvermindering van ongeveer 30%.
5. Dood door een overdosis placebo
Onze hersenen kunnen ons laten denken dat suikerpillen een echt, krachtig medicijn zijn, of we kunnen ons voorstellen dat ze een effectief gif zijn en ervoor zorgen dat het lichaam dienovereenkomstig reageert.
In 2012 publiceerde het tijdschrift Smithsonian een rapport over zelfmoordpogingen met placebopillen.
Een bepaalde man nam deel aan het testen van nieuwe pillen tegen depressie en op een dag voelde hij zich zo slecht dat hij besloot zelfmoord te plegen door 26 pillen van dit antidepressivum in één keer te slikken.
Hij had gehoord dat een overdosis van dit medicijn fataal was. Hij wist echter niet dat hij in een groep zat die geen echt antidepressivum kreeg, maar een placebo, dat wil zeggen alleen maar suikerpillen.
En als hij 26 suikerpillen tegelijk zou innemen zou er niets ergs met hem gebeuren. De man dacht echter dat hij een krachtig medicijn gebruikte en zijn lichaam reageerde dienovereenkomstig.
Zijn ademhaling werd moeizaam en zijn bloeddruk daalde zo laag dat hij bijna dood was.
Pas in het ziekenhuis kwam de man erachter dat hij inderdaad een placebo had gekregen.
En hij voelde zich vrijwel onmiddellijk beter en herstelde al snel volledig. Dit ‘negatieve effect’ van een placebo wordt vaak een aparte term genoemd: nocebo.
Boek van Martin Koijck verteld ook zoiets, een man die ter dood veroordeeld was wilde wel meedoen aan een experiment.
Ze zouden hem ter dood veroordelen en zijn leven nemen middels een snee in zijn hals.
Hij zou langzaam doodbloeden. De man ging akkoord met dit. Alles beter dan de elektrische stoel zeg maar.
Hij kreeg een blinddoek voor.
Men maakte zg een snee in zijn hals en liet water langzaam druppelen alsof er bloed uit zijn hals in een schaaltje terecht kwam.
De man geloofde echt dat hij aan het doodbloeden was en overleed echt.
4. Vermogen om pijn te creëren
Wetenschappers van de Georg August Universiteit (ook bekend als de Universiteit van Göttingen) in Duitsland hebben ooit een groep patiënten gerekruteerd die aan botpijn leden.
Ze kregen allemaal te horen dat ze een been buig test zouden ondergaan, maar de ene groep kreeg te horen dat ze tijdens de test mogelijk meer pijn zouden ervaren, en de andere groep kreeg niets te horen over extra pijn.
Mensen in beide groepen werd gevraagd een aantal kniebuigingen te maken, maar mensen in de eerste groep begonnen al snel te melden dat ze meer pijn voelden en stopten met het buigen van hun benen.
Mensen uit de tweede groep ervoeren geen bijzonder hevige pijn en gingen uiteindelijk meer buigen dan de eerste groep.
3. Kennis over een placebo doet niets af aan de effectiviteit ervan.
In 2018 werkte het Dana-Farber Cancer Institute in Massachusetts met patiënten die probeerden behandeld te worden voor de gevolgen van kanker.
In het bijzonder door een gevoel van extreme vermoeidheid.
De eerste groep kreeg geen medicijnen, terwijl de tweede groep neppillen kreeg.
Tegelijkertijd wist de tweede groep dat ze een placebo kregen. Aan het einde van het experiment bleek dat de vermoeidheid van de eerste groep op hetzelfde niveau bleef als vóór het experiment, maar dat de tweede groep een “significante verbetering” rapporteerde.
Kinderen die medicatie kregen tegen kanker en niet wisten dat ze er misselijk van konden worden, waren minder vaak misselijk omdat ze het niet wisten.
2. Een placebo zorgt ervoor dat je je dronken voelt zonder alcohol.
In 2003 voerden wetenschappers Marianne Gary en Seema L. Assefi uit Nieuw-Zeeland een experiment uit met 148 studenten die werden uitgenodigd om in een klaslokaal naar een documentaire en dia’s te kijken, en tijdens de vertoning een verkwikkend drankje kregen.
De helft van de groep kreeg vervolgens te horen dat het tonische water alcohol (wodka) bevatte, terwijl de andere helft niets over de alcohol te horen kreeg.
En meteen na het kijken werden ze allemaal getest, waarbij ze een reeks vragen moesten beantwoorden over de film die ze hadden bekeken en de dia’s. Het bleek dat degenen die er zeker van waren dat ze tonic met wodka dronken, overeenkomstige problemen ondervonden met geheugen, verwarde kleuren en andere details.
En degenen die er zeker van waren dat ze alleen maar tonic dronken, antwoordden normaal.
De resultaten van dit experiment toonden aan dat als de hersenen er zeker van zijn dat het lichaam alcohol heeft geconsumeerd, het zelf een gevoel van bedwelming creëert (het ‘dronken placebo-effect’).
1. Een placebo kan allergieën overwinnen
In Japan groeit de zogenaamde lakboom (Toxicodendron vernicifluum), die de stof urushiol bevat, die zeer giftig is voor de menselijke huid. Het effect van het aanraken van de bladeren zal ongeveer hetzelfde zijn als dat van Poison Ivy of Berenklauw.
In 1962 voerden Japanse artsen een interessant experiment uit, waarbij ze 13 studenten vroegen om in de ene hand een blad van een lakboom te nemen en in de andere een onschadelijk blad van een andere boom. De bladeren leken qua uiterlijk erg op elkaar en de studenten kregen ook te horen dat er in de kom waar de bladeren van de lakboom lagen veilige bladeren zaten, en dat er in de kom met veilige bladeren giftige bladeren van de lakboom zaten.
Als resultaat van het experiment kregen alle 13 studenten uitslag op de handpalm waarmee ze volkomen veilig bladerden.
En 11 van de 13 studenten hadden intacte vingers, waarmee ze echte lakboombladeren pakten.
Slechts twee studenten kregen allergische uitslag op hun handen. Dit laat zien dat zelfs allergieën en huidgevoeligheden door onze hersenen kunnen worden tenietgedaan, wat een verbluffend concept is a la “No Spoon” van The Matrix.
