GEZONDE SLAAP
GOUDEN TIPS VOOR EEN GEZONDE SLAAP
Om te kunnen dromen moet je eerst slapen en dat is waar veel mensen nogal moeite mee lijken te hebben. Het aantal uren slaap dat je nodig hebt is afhankelijk van je leeftijd. Kleine kinderen hebben veel slaap nodig, jongeren weer wat minder en volwassenen kunnen het af met zo’n gemiddeld acht uur per nacht. Mensen van boven de vijftig zullen vaak aan zes uur al genoeg hebben, terwijl nog oudere mensen soms nog korter slapen. Als we een tijdje slecht geslapen hebben worden we niet direct ziek of overspannen. Ons prestatie vermogen neemt bijna niet af en ook onze concentratie is redelijk normaal. Dat komt omdat na een nachtje kort slapen je de volgende nacht wat meer gaat dromen en bij een volgende korte nacht nog meer. Zo slaap je wel wat te weinig maar droom je weer wat meer. Het geheel wordt zo enigszins in evenwicht gehouden.
Slaaptekort kun je in tegenstelling tot wat de meeste mensen vaak denken, gewoon inhalen. Vandaar ook dat artsen soms een slaapkuur voorschrijven. Zou je echter te lang je slaap onderdrukken, dan zou je op den duur geestelijk overspannen gaan raken. Je zou eigenlijk de hele nacht moeten dromen om het droom tekort te kunnen inhalen maar ja, daarvoor slaap je dan uiteindelijk te weinig. Slaap en droom is dus essentieel voor een gezonde geest in een gezond lichaam. Ze schenkt ons de kans om te herstellen van de stress die wij in het dagelijkse leven opdoen. Veel mensen beweren zelfs dat extra lang slapen nieuwe ruimte schept in je geest, waardoor je alles helderder kunt overzien en intelligenter wordt. Mogelijk berust dit niet op fictie want Einstein beweerde dat hij iedere nacht minstens twaalf uur sliep. Toch zal niet iedereen het kunnen opbrengen om zo lang te slapen.
Behalve de lengte van de slaap is ook de diepte van de slaap van enkele belangrijke factoren afhankelijk, namelijk leeftijd, gezondheidstoestand en omgeving. Bij ziekte zul je vaak behalve dat je lang slaapt ook vaak erg diep slapen, denk daarbij maar aan koorts. Zo krijgt het lichaam de kans zich te herstellen. Ziekte kan er ook voor zorgen dat je helemaal niet in slaap kunt komen en pijn kan de oorzaak zijn dat je vaak uren wakker ligt. Slaapmiddelen kunnen daarbij soms uitkomst bieden, maar ze zijn dodelijk voor de droomfase. Te langdurig een slaapmiddel gebruiken verstoort langdurig je natuurlijke droomtoestand. Door het middel ga je minder dromen en raak je geestelijk oververmoeid en overspannen. Toch zijn er ook mensen die niets lijken te mankeren maar die toch de slaap niet kunnen vatten. Zij liggen vaak uren te woelen, kijken keer op keer op de klok of gaan hun bed uit om iets te eten. Vaak ligt zo’n iemand in bed over van alles en nog wat te denken en krijgt hij of zij het niet voor elkaar het denkvermogen even uit te schakelen. Soms, als ze dan eindelijk moe beginnen te worden, gedragen de benen zich onrustig met als gevolg dat ze nog niet kunnen slapen. De oorzaak is oververmoeidheid. Door dat men te lang wakker blijft worden de hersenen overactief door het hoge adrenaline gehalte. Dit is op langere termijn niet alleen slecht voor het hart, maar maakt ook de benen onrustig met als gevolg hinderlijke, soms pijnlijke, zenuwachtige spasmen in benen en soms ook armen.
Mensen die ondanks vermoeidheid wakker blijven en door de ontstane overactivatie last krijgen van spasmen hebben een vrij onrustige geest, welke eerst gekalmeerd moet worden alvorens men in slaap kan komen. Deze mensen liggen in bed vaak uren te piekeren, denken en fantaseren, alsof iets hun tegenhoudt om te gaan slapen. Vallen zij uiteindelijk in slaap dan zijn ze vaak bij het minste geringste weer wakker. Kunnen zij eenmaal de slaap echt goed pakken dan worden ze vaak verstijft wakker. Men spreekt dan van catalepsie. Deze verstijving is niet vreemd als men bedenkt dat tijdens het dromen het lichaam een stof aanmaakt die moet voorkomen dat ons lichaam de droombewegingen die wij maken ook daadwerkelijk uitvoert. Slaap je uiteindelijk heel diep dan haal je veel dromen in, je krijgt langer de stof toegediend dan normaal met als gevolg verstijvingen en soms spierpijn. Tijdens zulke nachten waarin je hevig droomt kan spontaan een ‘vals ontwaken’ optreden. Handig om lucide te worden maar als je er niet mee om kunt gaan en er bang voor bent zul je de rest van de nacht helemaal niet meer durven slapen. Een rustige geest is dus essentieel voor een goede nachtrust. Het uitschakelen van ons denkvermogen is vaak moeilijker dan het lijkt. Hoe harder we ons best doen om niet te denken, des te meer gaan we juist denken. Zeg iemand om niet aan een roze nijlpaard op balletschoentjes te denken en prompt men denkt er aan.
Onderzoek heeft aangetoond dat de hersenen een bepaalde stof aanmaken waardoor we slaap krijgen. Deze stof, eigenlijk een hormoon, is bekend als melatonine. De hypofyse in de hersenen is gevoelig voor licht en zodra de duisternis invalt begint de hypofyse dit hormoon aan te maken. Fel licht in de woonkamer verstoort de aanmaak van het hormoon met als gevolg slapeloosheid en overspannenheid. Ook licht dat de slaapkamer binnenkomt verstoort de productie van melatonine. Maar wat moet je doen om een gezonde slaap en gezonde dromen te krijgen als je met al deze zaken al lang rekening hebt gehouden? Voor mensen die last hebben van slaap problemen of regelmatig een nachtmerrie hebben volgen hier enkele gouden tips voor een goede nachtrust.
1. Neem ’s avonds geen koffie, thee, cola, chocolademelk of alcohol maar neem liever een kop warme melk, dat bevordert het in slaap vallen. Drink ook niet te veel, dat voorkomt dat je regelmatig je bed uit moet om naar het toilet te gaan.
2. Eet enkele uren voor het slapen gaan niet meer zo veel. Te veel eten kan je uren lang wakker houden, maar ze bezorgen je ook nachtmerries en zijn slecht voor je gezondheid.
3. Rook niet te veel kort voor het slapen gaan.
4. Neem als het even kan geen slaapmiddelen in.
5. Kijk niet te lang naar de televisie en werk ook niet te lang door achter de computer. Lees vlak voor het slapen gaan geen opwindende of spannende lectuur. Lees liever lyrische gedichten of poëzie, daar gaat een ontspannende werking vanuit.
6. Zorg ervoor dat minstens een uur voor het slapen gaan het licht in de woonkamer niet meer zo fel is maar lekker schemerig. Alleen als het donker begint te worden, of donker is, kan de hypofyse melatonine aanmaken en zoals je hebt kunnen lezen is dit de stof die ons in slaap moet brengen.
7. Als je bang bent, kijk dan gerust even onder je bed of je geen inbrekers of spoken ziet. Dat kalmeert je geest en het stelt je enigszins gerust.
8. Let er op dat het zo stil mogelijk is in de slaapkamer. Geluiden kunnen je uit je slaap houden of ervoor zorgen dat je wakker wordt. Ga ook nooit met muziek aan slapen, daardoor worden je dromen te veel beïnvloed en raak je vroeg of laat overspannen. Externe prikkels komen in de droom als symbool naar voren. Onderzoek heeft trouwens uitgewezen dat het niet zo zeer de geluiden op zich zijn die de nachtrust verstoren maar de frequentie van het geluid.
9. Ga altijd eerst even naar het toilet. Moet je ’s nachts vaak naar het toilet, zet dan gerust een emmer met deksel naast je bed neer. Die kun je de andere dag gewoon weer reinigen. ’s Nachts hoef je dan niet zo ver te lopen en val je sneller weer in slaap omdat je niet echt wakker bent geworden. Nachtelijk urineren is vaak ook een teken van een gestresste geest. Wie ook overdags veel moet plassen en vaak dorst heeft raad ik aan zijn urine te laten controleren op suiker.
10. Ga niet liggen piekeren of fantaseren. Laat de dagen en de problemen voor wat ze zijn, je kunt nu toch niets ondernemen.
11. Laat alleen gedachten en beelden toe die spontaan bij je opkomen, zonder er met woordbeelden op in te gaan. Deze hypnagogische ervaringen, zoals zij in wetenschappelijke termen heten, kunnen er tevens toe bijdragen dat je luciditeit ontwikkeld, maar in ieder geval zul je er sneller door in slaap vallen. Deze techniek is in het begin misschien wel even moeilijk, maar na verloop van tijd gaat het steeds makkelijker.
12. Zorg voor een goed bed, niet te hard en niet te zacht. Ook het kussen mag niet te laag of te hoog zijn. Een kussen waarbij je nek recht op je lichaam staat is perfect. Zorg eventueel voor wat extra ondersteuning in de nek door gebruik te maken van een speciaal daarvoor ontwikkeld hoofdkussen of leg een opgerolde handdoek of theedoek onder de nek ter ondersteuning. Zorg voor een juiste temperatuur in de slaapkamer. Een te koude slaapkamer zorgt dat men niet in slaap kan komen en soms regelmatig moet urineren. Een te warme kamer laat ons misschien wel in slaap vallen maar zorgt er voor dat we vaak met enorme hoofdpijn wakker worden. Een frisse, enigszins koele, slaapkamer is het beste voor een goede nachtrust. Laat altijd even de slaapkamer luchten alvorens te gaan slapen en rook zo min mogelijk in de slaapkamer. Vermijd bepaalde planten in de slaapkamer zoals geraniums.
13. Ga desnoods voor het slapen gaan even ontspannen met wat rustige new-age muziek en een koptelefoon. Zodra je merkt dat je slaperig wordt doe je de koptelefoon af, installatie uit en slapen maar. Rood of blauw licht in de slaapkamer kan ook helpen. Rood licht werkt op zich activerend en verwarmend maar het maakt ons ook loom en moe. Blauw licht werkt verkoelend en kalmerend. Het beste is een combinatie van beiden. Brand desnoods een half uur voor het slapen gaan wat essentiële olie in een daarvoor ontwikkelde verdamper, maar laat deze nooit aanstaan tijdens het slapen. Heel bruikbaar daarvoor zijn sinaasappel en lavendel. Sering in combinatie met lavendel kan je droomfase versterken, maar soms ook een ‘vals ontwaken’ of een spontane luciditeit veroorzaken.
14. Ga niet om het kwartier op de klok liggen kijken, je kunt de tijd toch niet stilzetten of terugdraaien.
Mochten al deze technieken er niet toe bijdragen het slaapprobleem op te lossen, ga er dan eens met iemand over praten. Een arts, therapeut of praatgroep kan wellicht uitkomst bieden.
https://www.starmanproductions.nl/specials/newagespecial4.html
