Mark Rutte als VVD-lijsttrekker met sigaar. Foto ANP

Het kabinet Rutte 2 deelt zoet uit op Prinsjesdag. Maar dat is een schrale troost, na jaren van forse bezuinigingen. Analist Arne Petimezas van AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.

1. Het kabinet geeft onder het mom van “we moeten nuchter blijven” een mooie sigaar uit eigen doos op de derde dinsdag van september. Er komt namelijk welgeteld 5 miljard euro aan lastenverlichting op arbeid, aldus RTL Nieuws. Die 5 miljard euro doet overigens al geruime tijd genoemd als lokkertje omdat het kabinet niet met lege handen wil aan komen zetten vanwege de verkiezingen in 2017. (Bedoelen ze nu dat zij eens nuchter moeten blijven? Hahahaha)

Wat bij die 5 miljard euro niet vergeten moet worden is dat er volgens het Centraal Planbureau tussen 2011 en 2014 18 miljard euro aan lastenverzwaring wordt doorgevoerd en dat er van 2015 tot en met 2017 nog eens 3 miljard euro bijkomt aan lastenverzwaringen. Het begrotingsbeleid in Nederland – en helaas ook de rest van de EU – heeft namelijk de nare eigenschap pro-cyclisch te zijn. In een economisch neergang (zoals van 2011 tot en met 2013), wanneer de private sector de buikriem aanhaalt, wordt het fiscaal beleid ook nog eens verkrapt. Als de private sector uit zijn schulp kruipt en de economie weer aantrekt, laat de overheid ook de teugels vieren.

2. Shell-topman Ben van Beurdenmoet steeds tegen de klippen op de overname van de Britse aardgasproducent BG Group verdedigen. Tegen de Financial Timeszei Van Beurden dat geen enkele aandeelhouder zich tegen de overname heeft gekeerd en dat BG, waaraan een prijskaartje van intussen ruim 50 miljard euro hangt, begin volgend jaar zoals gepland is ingelijfd.

Vorige week meldde persbureau Bloomberg News dat Van Beurden tegen sceptische beleggers zou hebben gezegd dat alleen nog iets “catastrofaals” de overname van BG kan dwarsbomen. In het interview met de FT zei Van Beurden verder dat het dividendbeleid niet gewijzigd wordt, ondanks dat de markt een steeds grotere kans inprijst dat het dividend wordt verlaagd.

3. De Grieken gaan aanstaande zondag naar de stembus en omdat de uitkomst too close to call is, kan de Duitse minister van Financiën Schäuble het niet laten stemadvies te geven. Schäuble zei maandagochtend tegen deFrankfurter Allgemeine Zeitung dat de Grieken “voor het vraagstuk staan” of ze de bezuinigingen en hervormingen wel accepteren die de komende regering moet doorvoeren om in de euro te blijven.

Uit een rits peilingen die afgelopen weekend bekend werden gemaakt blijkt dat de linkse Syriza partij van oud-premier Tsipras ongeveer een kwart van de stemmen zou krijgen en een verwaarloosbare 0,5 tot 1 procentpunt voor ligt op de nummer 2, het centrumrechtse Nieuwe Democratie. Zowel Syirza als Nieuwe Democratie beloven de van de zomer beklonken bezuinigings- en hervormingspakket te zullen uitvoeren. Ook een aantal kleine gematigde partijen steunen de bailout. Partijen die bij voorbaat tegen de bailout zijn zouden tezamen tussen de 15 en 20 procent van de stemmen krijgen.

4. Economen zijn er over uit: de geldpers van de ECB gaat overuren draaien. Van de 41 door persbureau Bloomberg gepolste economen verwacht ruim twee derde dat de ECB het obligatieaankoopprogramma van 1,1 biljoen euro gaat uitbreiden. De meeste economen denken dat de aankopen langer zullen doorgaan dan de beoogde einddatum van september 2016.

Mogelijk kan de ECB dit al in december aankondigen. Die voorspelling is echter niet zo heel bijzonder, want de ECB heeft van de meet af aan gezegd dat de aankopen langer kunnen doorgaan als de vooruitzichten voor de inflatie nog steeds te laag zijn. Een aanzienlijke minderheid van 43 procent van de economen denkt dat de ECB het maandelijks aankoopbedrag van 60 miljard euro gaat verhogen.

Economen zijn sinds het ECB-rentebesluit eerder deze maand hun verwachtingen over de obligatieaankopen gaan bijstellen simpelweg omdat ECB-president Mario Draghi hintte dat hij meer kan gaan kopen. Daarentegen waren beleggers waren van de meet af aan al sceptisch over het succes van het programma. Inflatieverwachtingen die de markt heeft ingeprijsd wijzen er al maanden lang op dat de inflatie in de rest van het decennium niet hoger komt dan een procent.

5. Zeepbel-spotter Robert Shiller, de beroemde professor van Yale en auteur van het boek Irrational Exuberance over de internetzeepbel, denkt een nieuwe zeepbel te hebben gevonden: Amerikaanse aandelen. Shiller zei tegen de Financial Times dat hij het idee heeft dat de Amerikaanse beurs “weer een beetje een zeepbel is” met koersen die “verdriedubbeld zijn sinds 2009 in zes jaar tijd terwijl op dit moment mensen het vertrouwen aan het verliezen zijn in de waardering van de markt.” Shiller waarschuwde dat er een risico bestaat dat Amerikaanse aandelen in een bear market terechtkomen waarbij koersen langdurig in een neerwaarts patroon gevangen zitten.

6. China heeft van het weekend belabberde macrocijfers bekendgemaakt, maar dat lijkt beleggers weinig te deren. Volgens overheidscijfers groeiden investeringen in vaste activa in de eerste acht maanden van het jaar in het traagste tempo in 15 jaar tijd, een teken dat recente stimuleringsmaatregelen van Beijing nog geen zoden aan de dijk zetten. Europese beurzen wisten in de loop van de ochtend de openingswinsten desalniettemin uit te breiden naar rond de 1 procent. Aziatische beurzen waren juist overwegend lager gesloten op de Chinese cijfers. Het verlies van 2,7 procent voor de beurs van Shanghai was voor hedendaagse Chinese begrippen overigens beperkt.

7. Het wordt waarschijnlijk een hele rustige beursweek omdat beleggers in afwachting zijn van het rentebesluit van de Fed, dat pas op donderdagavond plaatsvindt. Bijna 50 procent van de door persbureau Bloomberg geraadpleegde economen houden de moed nog hoog en verwachten dat de rente met een kwartje omhoog gaat.

Beleggers hebben september echter al afgeschreven en de markt prijst een kans van nog geen 25 procent in dat de Fed de rente donderdag voor het eerst sinds 2006 verhoogt. Sterker nog, beleggers zien nog maar net een renteverhoging dit jaar, en wel in december. Waar het beleggers donderdag alleen nog om gaat is duidelijkheid over de Feds ‘reactiefunctie’: in hoeverre beïnvloeden het uitblijven van inflatie in de VS, volatiele financiële markten en steeds verder afkalvende groei in opkomende landen de niet te onderdrukken neiging van de centrale bank om de rente te verhogen?

Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.