Chronische stress en de lekkende maagwand
Chronische stress en de lekkende maagwand
Van stress krijg je vaak last van je maag en maagklachten geven je vaak een sombere kijk op de dingen. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht van machteloosheid. In uitdrukkingen over de maag gaat het steeds om dingen die moeilijk te verteren of op te lossen zijn: een scriptie die je nog moet afmaken ligt zwaar op je maag; je voelt dat iemand je een vervelende opdracht in de maag heeft gesplitst, je zit met een lastige collega in je maag, of je maag draait zich om als je ziet hoe iemand een mooi ontwerp verknald heeft. Iets waar je tegenop ziet, ligt als een steen op je maag. Afgelopen week hoorde ik het verhaal van een cliënte die al een jaar voor burnout in behandeling was bij een in burnout geschoolde therapeut.
Maar ze knapte ondanks de goede behandeling niet op, bleef even uitgeput als voorheen. De therapeut verwees haar naar de huisarts voor verder onderzoek. Uit medisch onderzoek bleek dat zij leed aan het Irritable bowel syndroom, het prikkelbaar darm syndroom, een kramptoestand van de dikke darm, met pijn in de linkerbuikhelft en (spastische) constipatie afgewisseld met perioden van diarree. Dit syndroom kan ontstaan door psychische spanningen en heeft tot gevolg dat je minder energie hebt, omdat je minder bouwstoffen uit je voedsel gebruikt. Het artikel It’s the gut that suffers dat hoort bij Het Energieplan van The Times (www.thetimes.co.uk) gaat uitgebreid in op de relatie tussen stress en de lekkende maagwand en is in het onderstaande weergegeven. Stress kan een behoorlijke invloed uitoefenen op je spijsverteringsstelsel.
Als je bijvoorbeeld hevig schrikt, dat trekt het bloed weg van je spijsvertering in de richting van skeletspieren zodat je lichaam in staat is te vluchten of te vechten. Chronische stress, het juk van het moeten waaronder we allemaal gebukt gaan, kan resulteren in een verstoorde spijsvertering. Stress stopt bijvoorbeeld de golvende, samentrekkende (peristaltische) bewegingen die nodig zijn om het voedsel te laten zakken. Stress kan ook leiden tot een vermindering of vermeerdering van maagzuur. In het eerste geval kan de bacterie Helicobacter Pylori zich nestelen met als gevolg dat het slijmvlies van het spijsverteringskanaal langzaam opgegeten wordt.
Bij teveel maagzuur raakt het slijmvlies ook beschadigd. Als chronische stress geleid heeft tot burnout, zijn de stresshormonen adrenaline en cortisol ontregeld. Bij een te hoog cortisolniveau kan de schade aan het spijsverteringskanaal leiden tot een zogenaamd ‘lekkend maag syndroom’, waarbij de maag lekt als een vergiet. Hierdoor komen microscopische, gedeeltelijk verteerde voedseldeeltjes rechtstreeks in de bloedsomloop. Dit kan leiden tot voedselgevoeligheid. Je raakt overgevoelig voor voedsel dat je dagelijks tot je neemt, zoals graan- en melkproducten. De symptomen die wijzen op een lekkende maagwand ontstaan niet altijd meteen, maar soms uren of een dag na het eten van het voedsel waar je overgevoelig voor bent geworden. Je legt dus niet onmiddellijk het verband tussen voedsel en de volgende klachten: opgeblazenheid, indigestie, winderigheid, verstopping, diarree, hoofdpijn, migraine, eczeem, psoriasis en netelroos.
Een te hoog adrenalineniveau kan leiden tot problemen met de bloedsuikerbalans. Adrenaline bevrijdt de glucose uit zijn opslagplaats in de lever en spieren en brengt het in de bloedbaan. Dit kan wat later leiden tot een dipje, omdat insuline de extra vrijgekomen en ongebruikte bloedsuiker opruimt en omzet in vet. Als dit vaak gebeurt, gedurende een lange periode, heb je steeds meer behoefte aan oppeppers, zoals koffie, chocola of ander eten waardoor je snel meer energie krijgt. De pech is dat je daarmee in een vicieuze cirkel belandt: in een mum van tijd ben je weer terug bij af en heb je weer een kop koffie nodig. Als je in eenmaal in deze vicieuze cirkel gevangen zit, heb je er nog een probleem bij want de bacterie die de lekkende maagwand veroorzaakt, wordt door al die oppeppers ook nog eens gevoed. Als je dan ook nog je nare gevoelens op gaat lossen met drank, of aspirientjes gaat slikken ter bestrijding van de hoofdpijn, ben je helemaal ver van huis want ook zij verstoren het herstel van het maagvlies.
De remedie In het energieplan van The Times (www.thetimes.co.uk) staan veel tips voor de genezing van de het maagslijmvlies. Het is natuurlijk het beste de bronnen van stress weg te nemen. Daarnaast is het aan te bevelen met roken te stoppen, geen koffie meer te drinken en het alcoholgebruik te verminderen. Frisse groentesapjes kunnen je helpen je maag te helen. Meng bijvoorbeeld drie delen wortelsap met een deel koolsap (het smaakt beter dan het klinkt). Het sap aloe vera helpt het spijsverteringskanaal te helen. Verdun het sap (je moet wel 99% puur hebben) met evenveel water als sap. Drink een paar koppen muntthee na het eten. Strooi gemalen zaadjes over het eten of de muesli. Je kunt denken aan zaad van zonnebloemen, sesamzaad, lijnzaad en hennepzaad. Voeg wat havervlokken toe aan de muesli, ook dat heelt de maagwand.
Een andere oplossing meldde een cliënt, die ondanks burnoutklachten en Irritable bowel syndroom doorwerkte. Hij zei: ‘Ik moet leren dat voor mij 80% 100% is. Hij trok daaruit de conclusie dat hij zich voor één dag per week ziek zou melden, waardoor hij de gelegenheid kreeg van beide problemen te herstellen. TIP: vermijd werkontbijten en werklunches, want ze helpen vaak niet bij de spijsvertering, omdat je er veel te gespannen bij zit. De spijsvertering komt niet lekker op gang en met een opgeblazen gevoel in je maag ga je van tafel met als vervelend resultaat dat je energie voor die dag ook weg is. Lunch minimaal een keer per week in je eentje.
