De grote liefde van Napoleon Bonaparte

De grote liefde van Napoleon Bonaparte

Wellicht het meest bekende en tot de verbeelding sprekende echtpaar uit de wereldgeschiedenis is Napoleon Bonaparte en Joséphine de Beauharnais. Hun levens en relatie werden de inspiratiebronnen voor boeken en films. Hun liefde leek intens te zijn, en Napoleon werd op slag verliefd op deze mooie vrouw toen hij haar voor de eerste keer ontmoette.
Maar wie was zij in werkelijkheid? Wie was deze Joséphine op wie Napoleon verliefd werd? Schilderijen en gravures tonen een knappe donkerharige vrouw met een vriendelijke uitstraling, en volgens de overlevering stond zij ook bekend als een hartelijke innemende vrouw, die zeer prettig in de omgang was.

Joséphine Keizerin van Frankrijk. Bron:www.wikipedia.org

Jeugd en eerste huwelijk

Joséphine de Beauharnais werd als Marie-Josèph-Rose Tascher de la Pagerie in 1763 geboren op het Caribische eiland Martinique als oudste dochter uit een verarmde Franse kolonistenfamilie. Na haar werden nog twee dochters geboren Catharine-Désirée en Marie-Francoise (Manette). Haar ouders heetten Joseph Tascher de la Pagerie en Rose-Claire des Vergers de Sanois. Vader Joseph had nog als page gediend aan het Franse hof en keerde als jongeman terug naar Martinique als aide-de-camp van de Franse gouverneur. Als kind werd zij liefkozend Yeyette genoemd, en ondanks dat het gezin allesbehalve rijk was, was zij niet ongelukkig en blij met eenvoudige dingen. Ze had van jongs af aan een grote liefde voor bloemen, dieren en mensen, en zij was later ook bekend om haar innemende en hartelijke karakter. Als jong meisje droomde zij er al van om naar Parijs te gaan, en die droom zou ook inderdaad in vervulling gaan.
Op 16 jarige leeftijd trouwde Marie-Rose, zoals Joséphine toen nog genoemd werd, met de 19 jarige Alexandre de Beauharnais. Het door haar tante Edmée Tascher de la Pagerie gearrangeerde huwelijk was ongelukkig, want de twee echtelieden verschilden te veel van karakter en instelling. In de ogen van haar echtgenoot Alexandre was Marie-Rose te weinig ontwikkeld, iets wat hij haar herhaaldelijke keren verweet. Hij schaamde zich voor haar onwetendheid en geringe opleiding. Ook werd Marie-Rose danig verwaarloosd door Alexandre, die het met de huwelijkse trouw niet al te nauw nam. Uit dit huwelijk werden in 1781 zoon Eugène en in 1783 dochter Hortense geboren. De verwijdering tussen Alexandre en Marie-Rose werd steeds groter, en uiteindelijk verliet Marie-Rose de echtelijke woning. De aanleiding hiervoor waren de door Alexandre’s vriendin Laure de Girardin verspreide geruchten dat Alexandre niet de biologische vader van Hortense zou zijn. Uiteindelijk volgde er een scheiding van tafel en bed.
Tijdens hun huwelijk brak in 1789 de Franse Revolutie uit en werd Alexandre generaal van het Rijnleger. Later werd hij ervan beschuldigd dat hij zijn mannen opzettelijk had laten capituleren bij Mainz en werd hij in 1794 uiteindelijk onthoofd door de guillotine. Ook Marie-Rose werd gevangen genomen en na de val van Robespierre weer bevrijd. Vervolgens werd zij de maîtresse van de antiroyalistische staatsman, lid van de Nationale Conventie en luitenant Paul Barras.

Ontmoeting en Huwelijk met Napoleon Bonaparte

In 1795 ontmoette Marie-Rose Napoleon Bonaparte. De aanleiding voor de ontmoeting was de wet die burgers verbood om wapens in huis te hebben. Marie-Rose herinnerde zich dat zij Alexandre’s degen in huis had, en wilde deze ook inleveren. Dit zeer tegen de zin van haar zoon Eugène, die diep gekrenkt was door deze belediging aan de nagedachtenis van zijn vader, en daarvan danig overstuur raakte. Marie-Rose koos zijn partij en vroeg toestemming om de degen te mogen houden, een besluit dat echter niet op eigen houtje door de plaatselijke ambtenaar mocht worden genomen. Alleen generaal Bonaparte kon een dergelijke gunst bewijzen. Eugène stormde vervolgens naar het hoofdkwartier van de generaal en hij kreeg uiteindelijk een onderhoud met Napoleon Bonaparte, die ontroerd was door de trouw van de 14 jarige Eugène aan zijn vader. Hij streek met de hand over zijn hart en overhandigde uiteindelijk de degen aan Eugène. Enkele dagen later kwam Marie-Rose Napoleon hiervoor persoonlijk bedanken op zijn hoofdkwartier. Bij Napoleon was het liefde op het eerste gezicht, en al spoedig noemde hij Marie-Rose Joséphine omdat hij dat romantisch vond klinken. Hij schreef haar vele liefdesbrieven. Bij Joséphine was nog geen sprake van liefde op het eerste gezicht, maar die zou in de loop der jaren groeien. Op 9 maart 1796 trouwden Napoleon en Joséphine in het stadhuis te Parijs, en de huwelijksvoltrekking was minstens net zo ongewoon als het bruidspaar. De bruidegom, die aan geen tijd meer had gedacht tijdens zijn voorbereidingen voor de veldtocht in Italië, stormde pas uren later binnen en kon het huwelijk eindelijk worden voltrokken. Enkele dagen later verliet Napoleon zijn kersverse bruid om op veldtocht in Italië te gaan.
Ook de eerste huwelijksnacht was op zijn zachts gezegd nogal ongewoon, want tot zijn grote frustratie moest Napoleon het bed delen met het humeurige bijtgrage hondje Fortuné van zijn geliefde Joséphine. Ondanks de eis van de bruidegom om de hond te verwijderen, hield de bruid voet bij stuk en stelde resoluut dat Napoleon maar ergens anders moest slapen als hij het er niet mee eens was. Uiteindelijk bleven zowel hond Fortuné en Napoleon, en als dank beet Fortuné zijn nieuwe baasje in zijn enkel. Het hondje zou later jammerlijk aan zijn einde komen door toedoen van de bloedhond van de kok, die Fortuné doodbeet. Na Fortuné volgden meerdere honden en andere dieren, want Joséphine was een groot dierenliefhebster. Dit in tegenstelling tot Napoleon, die niet van honden en katten hield, en tussen hem en Fortuné kwam het nooit meer goed.

Kroning Napoleon en Josephine in 1804. Bron: www.flickr.com

De Keizer en Keizerin van Frankrijk

Op 2 december 1804 kroonde Napoleon zichzelf en Joséphine tot keizer en keizerin van Frankrijk. De druk om een troonopvolger op de wereld te zetten, werd steeds groter op Joséphine. Het huwelijk van Napoleon en Joséphine bleef echter kinderloos, en dat leidde uiteindelijk tot een echtscheiding in 1809. Napoleon hertrouwde in 1810 met de jonge Marie Louise van Oostenrijk, en in 1811 werd uit dit huwelijk de felbegeerde erfgenaam Frans Karel Jozef (Napoleon II) geboren.
Op 29 mei 1814 overleed Joséphine als gevolg van longontsteking in het kasteel Malmaison, waar zij woonde met Napoleon Bonaparte. Na haar overlijden erfde haar zoon Eugène Malmaison. Sinds 1904 is Malmaison eigendom van de Franse staat en is het in gebruik als museum ter ere van wellicht het meest beroemde echtpaar uit de geschiedenis Napoleon en Joséphine Bonaparte-de Beauharnais.
Napoleon en Joséphine waren qua karakter en instelling twee absolute tegenpolen. Hoewel Joséphine een beperkte schoolopleiding had genoten, ontwikkelde zij zich tot een vrouw met een hoge emotionele intelligentie die op uitstekende wijze met mensen om kon gaan. Met haar vriendelijke en warme persoonlijkheid nam zij de meest uiteenlopende mensen voor zich in. Behalve dan Napoleon’s moeder Madame Mère Laetitia en de andere Bonapartes, die om allerlei redenen niet gesteld waren op Joséphine. Zij werd tot haar verdriet niet geaccepteerd door de familie, met wie de verstandhouding zeer moeizaam bleef. Napoleon was daarentegen in sociaal opzicht zeer onbeholpen, en blonk bepaald niet uit in prettige en tactische omgangsvormen. Hoewel er zeker sprake was van wederzijdse genegenheid en liefde, was het huwelijk van Napoleon en Joséphine allesbehalve een sprookjeshuwelijk. Hun karakters verschilden enorm, en Napoleon nam het met de huwelijkse trouw ook niet altijd even nauw. Hij had verschillende buitenechtelijke relaties, waaruit ook kinderen werden geboren. Ook stond Joséphine niet bepaald bekend om haar spaarzaamheid, en gaf zij veel geld uit, dat zij vooral waardeerde om de dingen die zij er van kon kopen, voor zich zelf en anderen. Dit dikwijls tot grote ergernis van Napoleon. Ondanks hun grote karakterverschillen was Joséphine de grote liefde van Napoleon Bonaparte, en hadden zij een weliswaar stormachtig maar ook een goed huwelijk.

Bronnen:
www.wikipedia.org