Verslaafd aan seks

Verslaafd aan seks

Seksverslaving: Sanne Burger voelde aanvankelijk weerstand als ze erover nadacht. Tot ze er bij zichzelf iets van herkende. Zijn we niet allemaal verslaafd? Een openhartig artikel…

Toen ik voor het eerst geconfronteerd werd met de term ‘seksuele verslaving’ vond ik het vergezocht en zeker niet op mij van toepassing, hoogstens op mannen als Bill Clinton. Hij gebruikte werkelijk alle vormen van ontkenning zoals ‘I did not have sex with that woman’ en het verdraaien ‘sex with a cigar doesn’t count’, het mooier maken dan het is met ‘it was only once’ en de verantwoordelijkheid afschuiven met ‘I couldn’t help it’. Het duurde een aantal jaren van weerstand, verzet en ontkenning voor ik deze strategieën ook in mezelf herkende – weliswaar subtieler, maar zeker aanwezig.

Wanneer geluk exceptioneel is, wanneer het niet langer een vanzelfsprekendheid is, wordt iedere manier om tenminste even gelukkig te zijn kostbaar. Alle substanties waaraan we verslaafd kunnen raken, geven ons een kortstondige ervaring van geluk, zingeving, eenheid, intensiteit, plezier, verbondenheid, inzicht, extase, rust, vrede, goddelijkheid, liefde, vrijheid en wijsheid. Gezien het feit dat we in een samenleving leven die zo georganiseerd is dat we geen van allen de kans krijgen om op natuurlijke wijze op te groeien, is er in onze wereld een collectieve hang naar verslaving. We zijn allemaal verslaafd. De meesten van ons slagen erin om de verslaving zodanig te doseren dat we er niet snel dood aan gaan, maar langzaam.

Fixatie
Ik denk dat de verslaving aan seksuele prikkels één van de meest wijdverbreide en tegelijkertijd meest ontkende verslavingen van deze tijd is. Als je om je heen kijkt herken je het wellicht in de fixatie op billen, borsten, penissen, gewillige vrouwen, rode lippen en de botsingen tussen alfa-mannetjes overal in de media. Voor zowel mannen als vrouwen is masturberen, orgasme, porno, one-night stands, abortus en wisselende partners vrij normaal. Waarschijnlijk maak je er zelf geen deel van uit, maar prostitutie, seksueel misbruik, aanranding en verkrachting is ook heel gebruikelijk. Je leest het dagelijks in de krant, ziet het dagelijks op TV en internet en leeft mee bij iedere film die je erover ziet. Het is moeilijk om je los te maken uit een verslaving, zeker als je die verslaving deelt met vrijwel iedereen om je heen. Maar wellicht is het toch de moeite waard. De liefde bedrijven vanuit vrijheid is van een hele andere orde dan de liefde bedrijven vanuit verslaving aan opwinding, orgasme of emotie. Het herkennen van je eigen verslavingen is essentieel wanneer je de behoefte hebt je er vrij van te maken. Vandaar hieronder een aantal vrij directe omschrijvingen.

Waarschijnlijk is de meest primaire seksuele verslaving die aan het orgasme. Het is de reden dat masturberen zo normaal is geworden. Masturberen biedt een relatief veilige uitweg voor seksuele spanning. Masturberen heeft echter ook een schaduwzijde: veelvuldig ejaculeren bij mannen veroorzaakt een verlies van vitaliteit en levenskracht. Ook beperkt het streven naar orgasme de vrijheid, onvoorspelbaarheid en creativiteit van het bedrijven van de liefde.

Porno is net als masturberen een relatief veilige uitlaatklep voor seksuele spanning en verslavingspatronen. Het nadeel van porno is dat het onwillekeurig je hersenen programmeert. Porno is nooit een toonbeeld van subtiliteit, speelsheid of elegantie. Het gaat voorbij aan de hartsverbinding tussen twee mensen, maar komt meteen ter zake: er wordt geneukt. De seksuele handelingen zijn hard, snel en louter gericht op klaarkomen. Als dit is wat je wilt, werkt porno goed, maar net als bij masturberen vergroot het je gevoelloosheid en zal het moeilijker worden aanwezig te blijven wanneer je zelf de liefde bedrijft. Beelden van wat je gezien hebt zullen omhoog komen en je seksuele gedrag beïnvloeden. Meestal word je daar niet subtieler van.

Gigolo
Prostitutie was altijd een ‘mannending’, maar als onderdeel van de trieste inhaalslag van vrouwen wordt mannelijke prostitutie tegenwoordig ook gepromoot. Bij het vrouwentijdschrift ‘Linda’ kun je als welkomstcadeau voor nieuwe abonnees kiezen tussen een vibrator of een bezoekje van een gigolo. Prostitutie is in zekere zin een heilig beroep, in die zin dat het nog grotere schade voorkomt. In milieus waar prostitutie uitgesloten is, omdat het zondig is of niet gepast, is het percentage verkrachtingen, geweldplegingen en kindermisbruik vele malen hoger dan in milieus waar prostitutie aanvaard wordt. We hebben dat pas nog gezien toen de vele seksuele schandalen binnen de katholieke kerk aan het licht kwamen.

Ons lichaam heeft krachtige instincten en impulsen die gericht zijn op de voortplanting. De hormonale prikkels die daarmee gepaard gaan ervaren we als prettig en opwindend. Seksualiteit bepaalt een groot deel van ons gedrag – een gedrag dat voor een groot deel onbewust is en al eeuwenlang hetzelfde, wanneer je het dunne laagje beschaving even buiten beschouwing laat. Momenteel is er iets vreemds aan de hand: sinds een jaar of veertig explodeert de wereldbevolking. We planten ons sneller en veelvuldiger voort dan ooit eerder in de ontwikkeling van de mensheid. In 100 jaar is het aantal mensen verviervoudigd van 1,5 tot 6 miljard en lijdt 1 miljard mensen honger. Het lijkt erop dat onze voortplantingsdrang volkomen op hol is geslagen. Hoe kan dat?

Veiligheid
In principe is voortplantingsdrang ondergeschikt aan verschillende voorwaarden. Deze voorwaarden zijn: de omgeving moet veilig zijn; er moet voldoende te eten zijn; de groep en de partner moeten zodanig te vertrouwen zijn dat ze de vrouw met het toekomstige kind zullen beschermen en ze helpen het kind te voeden en op te voeden. Dus: de juiste omgeving, de juiste situatie en de juiste partner. Deze voorwaarden golden altijd en gelden nu nog steeds. Wanneer je denkt aan Nederland zit dat wel goed, denk je misschien. Maar hoe relatief is de term ‘veiligheid’ als je 99 % van de mensen die je overdag ziet niet kent; als je je deur, fiets en auto op slot moet doen en als geweld op straat heel gewoon is? En hoeveel mensen in Nederland voeden hun kinderen alleen op? Eén op de drie huwelijken strandt. Vaak betekent dat voor de kinderen dat ze één van de ouders, meestal de vader, minder zien of zelfs helemaal kwijtraken. En hoeveel mensen kunnen de verantwoordelijkheid voor hun kinderen niet aan? Hoeveel mensen kunnen niet rekenen op de steun van hun familie of vrienden? Dus hoe zit het eigenlijk met die voorwaarden?

Ergens in onze ontwikkeling zijn we verslaafd geraakt aan de opwinding, extase en bevrediging van de instinctieve voortplantingsdrang. We hebben deze gevoelens losgekoppeld van hun functie en doel, namelijk: kinderen maken, en we zoeken ze op, keer op keer, om steeds opnieuw toegang te krijgen tot die gevoelens van opwinding, extase en bevrediging. Hoe en waarom het precies is gebeurd is moeilijk te zeggen, maar mogelijk heeft het iets te maken met het feit dat wij mensen ons de laatste 100 jaar in sneltreinvaart hebben losgemaakt van de natuur.

Kortom: seksuele verslaving is in onze cultuur een algemeen aanvaarde manier om de pijn te verzachten en de leegte te vermijden. Het heeft geen zin om dit feit te veroordelen bij jezelf of anderen, maar wanneer je verlangen naar werkelijk contact en duurzaam geluk groter is, is het vrij worden van je verslavingen een belangrijke stap. Het als zodanig herkennen van verslavingspatronen in je seksleven is essentieel als het gaat om het herontdekken van je natuurlijke seksualiteit en het vergroten van je gevoeligheid, integriteit, subtiliteit en vrijheid.

Door Sanne Burger

Sanne Burger is schrijfster, lerares en coach. Meer lezen? www.sanneburger.com.
Dit artikel is een bewerking uit haar boek ‘Visie op seks’ dat gratis beschikbaar is op internet.

https://kd.nl/2016/05/24/verslaafd-aan-seks/