Er is een vallei van walvissen in het midden van de woestijn van Egypte en het is miljoenen jaren oud
Het Wadi El Hitan, ook wel de Vallei van de Walvissen genoemd, gelegen op ongeveer 160 kilometer van de beroemde piramides van Gizeh.
Er is een oude Egyptische woestijn, ooit een uitgestrekte oceaan, die het geheim bewaart van een van de meest opmerkelijke transformaties in de evolutie van het leven op planeet Aarde.
Egypte staat bekend als het land van piramides, farao’s en gouden zandstranden. Talloze juwelen zijn opgegraven onder het zand van Egypte, waardoor een schat uit lang vervlogen tijden is onthuld. Archeologen hebben piramides, tempels, hele steden ontdekt en vondsten waarvan de waarde niet te overzien is.
Maar er is meer in Egypte dan de sfinx, de farao’s en zijn ongelooflijke piramides , er is meer in dit prachtige land dan in de vallei der koningen.
Ongeveer 160 kilometer ten zuidwesten van de piramides op het plateau van Gizeh is een schatkamer aan geschiedenis. Er zijn geen piramides , tempels of mummies begraven, maar het is een plek van groot belang. In feite werd Wadi El Hitan in 2005 uitgeroepen tot UNESCO-werelderfgoed.
De reden? Honderden fossielen van enkele van de vroegste vormen van walvissen, de archaeoceti (een nu uitgestorven onderorde van walvissen), liggen begraven onder het woestijnzand.
Ongeveer 40 miljoen jaar geleden (geef of neem er maar een paar) zwommen enorme beesten in de uitgestrekte prehistorische Tethys-oceaan .
Het was de thuisbasis van talloze wezens die allang zijn vergeten. Een van deze enorme dieren, meer dan 15 meter lang, had enorme kaken en grillige tanden. Het zag er anders uit dan alles wat vandaag in de oceanen van de aarde leeft.
De wezens stierven uiteindelijk en zinken naar de prehistorische zeebodem.
Tienduizenden jaren gingen voorbij en uiteindelijk bouwde zich een fijne beschermende laag van sediment op over de botten van de beesten.
De prehistorische zee trok zich terug. De voormalige zeebodem veranderde in een uitgestrekte woestijn toen krachtige winden, gewapend met fijne zandkorrels, beetje bij beetje het oppervlak bedekten en uiteindelijk de walvissen beschermden die voor de komende tijd verborgen zouden blijven.
Uiteindelijk werd het weer een van de vele geheimen die verborgen waren onder het gouden zand van Egypte.
De tijd verstreek en de geologie en geografie van de planeet kromp. De aardkorst van de planeet sloeg India in Azië, waardoor de adembenemende Himalaya werd geboren.
De mensheid is ontstaan en Afrika zag de eerste mensen rechtop staan, evolueren en uiteindelijk een beschaving opbouwen die voor altijd in de geschiedenis zou worden ingeprent.
De machtige koningen van Egypte bouwen ongelooflijke mastaba’s, die evolueerden tot enorme piramides . Egypte bloeide en viel, en het land van de farao’s was er niet meer.
Toen, meer dan honderd jaar geleden, werden enorme fossielen van lang vervlogen beesten onthuld door de wind, die de fossielen sinds onheuglijke tijden subtiel bewaarde en onthulde.De site is zo belangrijk dat wetenschappers beweren dat de site bewijsmateriaal onthult voor de geschiedenis van een van de grootste mysteries in de evolutie van walvissen: het uiterlijk van de soort als een oceaanzoogdier uit een vorig leven als een landdier.
Tegenwoordig is de site een woestijn bedekt met geologische kenmerken die het nog unieker maken. Maar in het verre verleden was Wadi El Hitan een enorme oceaan waar walvissen zwommen, jaagden en zich voortplantten.
De Valley of the Whales, zoals de site wordt genoemd, is de belangrijkste site ter wereld om het bovengenoemde evolutieproces te demonstreren.
De manier van leven van deze zoogdieren wordt tijdens hun evolutie nauwkeurig in beeld gebracht. Het aantal, de concentratie en de kwaliteit van fossielen zijn uniek voor Wadi El Hitan, een tijdcapsule die het bewijs levert van miljoenen jaren zeeleven en evolutie aan de kust.
Deze overblijfselen laten zien dat deze dieren hun achterpoten, hydrodynamische lichamen (zoals die van moderne walvissen) verliezen, terwijl ze primitieve aspecten van de botstructuur vertonen. Andere fossiele materialen die op de site worden gevonden, maken het mogelijk om de omgeving en de ecologische omstandigheden van die tijd te reconstrueren.
Hoewel de fossielen die op de site zijn ontdekt misschien niet de oudste zijn, is hun grote dichtheid in het gebied en de kwaliteit van hun bewaring in die mate dat zelfs een deel van de maaginhoud intact is gebleven.
Dankzij de ontdekking van fossielen van andere vroege dieren zoals haaien, krokodillen, zaagvissen, schildpadden en roggen, hebben wetenschappers de milieu- en ecologische omstandigheden van de site nauwkeurig kunnen reconstrueren.
De plaats en de eerste fossiele skeletten van walvissen werden ontdekt in de Valley of Whales in 1903. Maar gedurende meer dan 80 jaar werd de plek vergeten, voornamelijk vanwege de moeilijkheid om toegang te krijgen tot de plek.
Aan het eind van de jaren tachtig, toen voertuigen met vierwielaandrijving algemeen verkrijgbaar werden, begonnen mensen de plek te bezoeken en te documenteren. Uiteindelijk zou de Valley of Whales de aandacht trekken van wetenschappers en fossielenverzamelaars en zelfs toeristen. Mensen gingen daarheen om fossielen te verzamelen zonder de fossielen naar behoren te documenteren of te conserveren. Dit leidde tot het verdwijnen van een aantal fossielen van de site, wat leidde tot waarschuwingen dat de site voldoende geconserveerd moest worden.
Een van de belangrijkste ontdekkingen op de site was ook het grootste fossiel dat daar werd ontdekt, met een lengte van 21 meter. Het fossiel vertoonde duidelijke sporen van vijfvingerige zwemvliezen op zijn voorpoten en een onverwacht bestaan van achterpoten, voeten en tenen, kenmerken die in een archeoceti precies onbekend waren .
De plekovertreft de waarden van verschillende vergelijkbare sites in termen van aantal, concentratie en kwaliteit van de fossielen en hun toegankelijkheid, gevonden in een aantrekkelijk en beschermd landschap.
De site omvat een indrukwekkende verzameling gefossiliseerde skeletten van Archaeoceti (primitieve walvissen die de overgang van walvisachtigen naar het leven in zee documenteren), sirenes. Het bevat ook goed bewaarde fossielen van reptielen, evenals haaientanden die dateren van ongeveer 40 miljoen jaar geleden. Wetenschappers hebben de fossielen van krokodillen, zeeschildpadden en de fossiele overblijfselen van zeeslangen op de site geïdentificeerd. Een aantal soorten beenvissen, haaien en roggen zijn op de site vertegenwoordigd, maar het grootste aantal fossielen zijn geïsoleerde kleine tanden, die vaak onopvallend zijn. Er zijn ook grotere visfossielen, waaronder de rostra en pinnen van zaagvis . In feite beschikt de site over een zaagvis-rostrum van 1,8 meter lang.
Wadi El Hitan herbergt ook een grote verscheidenheid aan gefossiliseerde schelpen en schijfvormige nummulietfossielen.
Volgens wetenschappers behoren de lagen in Wadi Al Hitan tot het Midden-Eoceen en omvat het een enorme massa aan fossielen van gewervelde dieren binnen 200 km2 van de woestijn.
Hoewel onderzoekers een groot aantal walvisfossielen hebben geïdentificeerd, hebben ze ook de fossielen van zeekoeien gecatalogiseerd en gerapporteerd, onder meer dan honderd verschillende fossielen.
Wetenschappers waren in staat om hun oorsprong te reconstrueren en te concluderen dat hun vorm serpentijn was en dat de dieren vleesetende waren.
De site blijkt typische gestroomlijnde moderne walvissen te vertonen, maar toont ons ook duidelijk bewijs van enkele van de primitieve aspecten van de schedel- en tandstructuur. Met andere woorden, de vallei van de walvissen in Egypte is een unieke site, niet alleen vanwege de diverse fossielenbibliotheek, maar ook vanwege de voorbeelden van fossielen en hun respectieve leeftijd.
De site is erin geslaagd goed beschermd te blijven omdat niet veel mensen er toegang toe hebben. Er wordt zelfs aangenomen dat tussen 1500 en 2000 toeristen eropuit trekken en de site bezoeken, die toegankelijk is via onverharde en ongemarkeerde woestijnwegen.
De toeristen die wel beslissen en naar de site komen, zijn meestal buitenlanders die vervolgens in de vallei kamperen. Wadi El Hitan ligt in het beschermde gebied Wadi El Rayan, maar niettemin is een deel van de site omgetoverd tot een toeristische locatie en zijn er loopbruggen tussen de belangrijkste fossielen. Op de site zijn ook kleine onderkomens gebouwd.
Naast de enorme verzameling fossiele overblijfselen, herbergt Wadi El Hitan meer dan 15 verschillende soorten woestijngebieden, evenals 15 verschillende soorten zoogdieren, waaronder de rode vos en de Egyptische mangoest. De camping wordt vooral bezocht door de Gennec-vossen, die ’s nachts de camping bezoeken op zoek naar voedsel.
