Ebola-epidemie: moet jij je zorgen maken?
Ebola-epidemie: moet jij je zorgen maken?
© ANP
Dagelijks raken in West-Afrika nieuwe patiënten besmet met ebola, het virus dat al aan meer dan 4000 mensen het leven heeft gekost. Hoe groot is de kans dat er in Nederland een epidemie komt? Waarvoor moet je uitkijken? Acht dingen die je moet weten over ebola.
1. Wat zijn de symptomen?
De ziekte begint met koorts, keel- hoofd- en spierpijn en heeft een incubatietijd van tussen de twee dagen en drie weken. Dat wil zeggen dat als je besmet raakt met het virus, dat het twee tot 21 dagen duurt voordat je symptomen krijgt. In de meeste gevallen duurt dat een week.
Na de eerste symptomen kunnen patiënten uitslag krijgen op hun romp, maar dat is niet altijd het geval. Daarna krijgen ebolapatiënten last van hun buik: buikpijn, diarree en overgeven. Ook krijgen patiënten in- en uitwendige bloedingen.
In de tweede week herstellen ebolapatiënten of gaan ze verder achteruit. Dan kunnen patiënten bloedstollingen krijgen, algeheel orgaanfalen en shock. De meeste patiënten die overlijden aan ebola, sterven tijdens deze fase in het ziekteverloop.
Mensen die de ziekte overleven, hebben een lange herstelperiode waarbij geregeld complicaties optreden.
2. Kun je genezen van ebola?
Er is geen vaccinatie voor de ziekte, en eigenlijk ook nog geen medicijnen. Er worden wel behandelingen getest, daarbij zijn enkele veelbelovende resultaten gehaald, bijvoorbeeld met een medicijn en een transfusie van plasma van mensen die de ziekte hebben overleefd.
Toch is de ziekte niet altijd dodelijk. Als de besmetting snel wordt opgemerkt, kan het aangepakt worden als iedere andere virusinfectie – de griep bijvoorbeeld. Dat wil zeggen: veel drinken, een combinatie van suikers en zouten toedienen en rusten.
3. Moet ik mijn temperatuur in de gaten houden?
Alleen als je bent blootgesteld aan een ebolapatiënt, volgens het RIVM. Zo lang je zelf nog geen ziekteverschijnselen hebt, moet je 21 dagen lang dagelijks je lichaamstemperatuur meten. Ook moet je meteen doorgeven aan de GGD of je ziekteverschijnselen, zoals koorts, hoofdpijn of spierpijn ontwikkelt. Je mag gewoon deelnemen aan het dagelijks leven en er is geen risico voor anderen om besmet te raken met ebola. De monitoring wordt uitgevoerd door de GGD in de regio waar je woont.
4. Hoe wordt het overgebracht?
De ziekte is alleen besmettelijk via direct lichamelijk contact met een patiënt of lichaamsvloeistoffen van de patiënt (bloed, speeksel, urine, zweet en dergelijke) of door het slachten en opeten van een ziek wild dier. Het ebolavirus verspreidt zich niet via de lucht of via muggen. Ook kan het virus niet worden overgedragen door het aanraken van voorwerpen zoals geld of het zwemmen in een zwembad. Wel kan je besmet raken met ebola als een patiënt op je hoest of niest. Het virus kan een paar uur lang overleven op droge oppervlakken als deurknoppen, zegt de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC. In een bloed of speeksel kan ebola buiten het lichaam zelfs nog dagenlang besmettelijk zijn.
5. Moet ik me zorgen maken als ik ga vliegen?
De kans op een ebolabesmetting in een vliegtuig is klein, zegt het RIVM. Alleen passagiers die direct contact met een ebolapatiënt hebben gehad, lopen risico. Bij een verdachte ebolapatiënt worden de contacten nauwkeurig in kaart gebracht. Ook de contacten in het vliegtuig. Als je direct contact met de verdachte patiënt heeft gehad, of naast, voor of achter deze persoon heeft gezeten, dan wordt er contact met je opgenomen.
Was jij zelf (ook) in een gebied waar ebola voorkomt? Dan is het belangrijk dat je je gezondheid in de drie weken na thuiskomst goed in de gaten houdt. Als je dan klachten krijgt zoals koorts, spierpijn en hoofdpijn, neem dan telefonisch contact op met je huisarts. Vertel waar je geweest bent. Er zijn allerlei andere ziekten zoals griep en malaria waarvan je, net als bij ebola, koorts, spierpijn of hoofdpijn kunt krijgen.
ZIE OOK: Tijdlijn ebola, de ontwikkeling van een dodelijk virus
6. Heeft mijn buurman ebola, wat doe ik dan?
Het RIVM zegt dat als iemand naar Nederland komt die besmet is met ebola, de kans zeer klein is op verdere verspreiding. Een patiënt is pas besmettelijk als hij symptomen van de ziekte heeft. De patiënt wordt dan zo ziek dat hij medische behandeling nodig heeft. In Nederland is het dan gebruikelijk om contact op te nemen met een arts. Een arts is verplicht om een verdenking van een besmetting met ebola (of een soortgelijk virus) te melden.
7. Hoe groot is de kans op een ebola-uitbraak in Nederland?
Die kans is volgens het RIVM erg klein. Als wordt ontdekt dat iemand in Nederland ebola heeft, slaan artsen meteen alarm. Het RIVM en de GGD brengen dan alle contacten van de ebolapatiënt in kaart. Als zij symptomen ontwikkelen, worden ze direct in isolatie verpleegd en dat is een effectieve manier om verspreiding tegen te gaan. De aanpak heeft zich volgens het RIVM bewezen bij een patiënt met het marburgvirus in 2008. Het marburgvirus is nauw verwant aan het ebolavirus. Dat virus heeft zich toen niet verder verspreid.
8. Wat moet ik (niet) doen?
Maak je niet te veel zorgen over ebola, het RIVM benadrukt dat de kans dat je besmet raakt met ebola erg klein is. De griep is bijvoorbeeld veel besmettelijker, de kans dat je griep krijgt is daarom veel groter. Aan die ziekte sterven jaarlijks in Nederland tussen de 250 en 2.000 mensen.
Meer informatie bij het RIVM
ZIE OOK: Alles wat je moet weten over ebola
