Duitse Spiegel: Nederland op de rand van de afgrond
Duitse Spiegel: Nederland op de rand van de afgrond
Xander 03-04-2013
‘Geen enkel land in de eurozone zit zó diep in de schulden als Nederland’ – Record aantal Nederlandse bedrijven failliet: 755 in één maand
Exemplarisch triest beeld van de Nederlandse vastgoedmarkt. De uiteenspatting van deze enorme zeepbel dreigt onze hele economie naar de ondergang te helpen.
Volgens de online versie van het wereldwijd bekend Duitse magazine Spiegel staat Nederland, de ‘grootste bondgenoot van de regering in Berlijn wat betreft de noodzaak voor meer begrotingsdiscipline’ in Europa, op de rand van de afgrond. ‘De ooit voorbeeldige economie lijdt onder enorme schulden en een uiteenspattende vastgoedzeepbel, die de groei tegenhoudt en banen in gevaar heeft gebracht.’
Spiegel komt met het voorbeeld van de 41 jarige Michel Scheepens, energiemarkt expert bij de ING bank. Zes jaar geleden kocht hij in Nieuw Vennep een huis voor € 430.000. De bank gaf hem een hypotheek voor een half miljoen, zodat hij onder andere de renovatie en andere kosten kon betalen.
Zoals zoveel Nederlanders rekende hij erop dat zijn huis in waarde zou stijgen en hij het na enkele jaren met flinke winst zou kunnen verkopen. Maar toen brak de wereldwijde financiële crisis uit en begon de enorme vastgoedzeepbel te barsten. Inmiddels zou Scheepers € 60.000 moeten toeleggen als hij zijn huis zou verkopen. Zijn hypotheek is dus ‘onder water’.
Nederland massaal ‘onder water’
‘Onder water’ is volgens Spiegel een goede beschrijving van niet alleen de geografische, maar ook de financiële situatie van ons land. Nederland staat voor een soort vastgoedcrisis waar tot nu toe alleen de VS en Spanje door getroffen werden. De banken hebben sinds de jaren ’90 miljarden gestoken in zowel private als commerciële vastgoedleningen en hypotheken, zonder te kijken of daar voldoende onderpand tegenover stond.
Het gevolg was dat mensen vrij eenvoudig een hypotheek van tot wel 2 x de prijs van hun nieuwe huis konden opnemen. ‘Je kon makkelijk een lening krijgen die 5 x hoger was dan je jaarsalaris,’ aldus Scheepens. ‘En dat zonder één cent eigen vermogen.’ Dit werd mogelijk gemaakt door de politiek o zo gevoelig liggende hypotheekrenteaftrek.
In plaats van hun lening of hypotheek af te betalen staken veel mensen geld in een beleggingsfonds, hopende dat dit voldoende winst zou opleveren om de schuld in ieder geval deels terug te betalen. Het werd al snel de normale gang van zaken te verwachten dat de prijs van je huis tot in het oneindige in waarde zou blijven stijgen. Veel Nederlanders gingen er daarom automatisch van uit dat ze hun huis in de toekomst met flinke winst zouden kunnen verkopen.
Geen enkel land zo diep in de schulden
De Nederlandsche Bank waarschuwde ruim 10 jaar geleden al voor het grote gevaar van dit systeem, maar er werd niet naar geluisterd. Pas sinds vorig jaar werden door de regering Rutte de eerste voorzichtige beperkingen doorgevoerd. ‘Maar nu is het bijna te laat,’ constateert Spiegel. ‘Geen enkel land in de eurozone zit zó diep in de schulden als Nederland, waar de banken € 650 miljard aan hypotheken in hun boeken hebben staan.’
De schuldenlast van de Nederlandse consumenten bedraagt ongeveer 250% van het beschikbare inkomen. Zelfs de Spanjaarden halen dit (in 2011) met 125% bij lange na niet.
€ 46 miljard bezuinigingen nog steeds niet genoeg
Hoewel Nederland nog steeds één van de sterkste economieën van de EU heeft, dreigt deze nu toch ten onder te gaan aan de uiteenspattende vastgoedbel. De werkloosheid neemt snel toe, de consumptie neemt af en de groei is tot stilstand gekomen. Ondanks keiharde bezuinigingen à € 46 miljard zal het begrotingstekort dit jaar hoger zijn dan de 3% die door de EU is toegestaan. Hierdoor zal er in 2014 voor nog eens € 4,3 miljard extra gesneden moeten worden.
Tijd van afrekening is aangebroken
Voor het Nederlandse volk is de tijd van afrekening aangebroken. Het standaard ver boven je stand leven keert als een boemerang op onze hoofden terug. Financiële modellen uit het verleden werken niet meer en steeds meer burgers kunnen hun schulden niet meer terugbetalen. De jarenlang absurd hoge prijzen van zowel private als commerciële vastgoed zijn dramatisch ingestort, en aan deze daling lijkt voorlopig geen einde te komen.
Vicieuze cirkel
‘Een vicieuze cirkel,’ noemt Jörg Rocholl, president van de European School of Management and Technology in Berlijn de Nederlandse situatie. ‘Consumenten hebben te hoge schulden en kunnen hun leningen niet meer betalen. Dit brengt de banken in problemen, die op hun beurt niet meer genoeg geld in de economie kunnen stoppen. Dit leidt tot een economische neergang met hoge werkloosheid, waardoor de leningen nóg moeilijker kunnen worden terugbetaald.’
Zelfstandigen maskeren hoge werkloosheid
De officiële werkloosheid is reeds gestegen tot 7,7%, maar is in werkelijkheid waarschijnlijk veel hoger omdat zo’n 800.000 ZZP’ers (zelfstandige ondernemers) jarenlang voor een kunstmatig lage werkloosheid hebben gezorgd. Dat begint echter te veranderen nu steeds meer ZZP’ers het na een aantal gouden jaren niet meer kunnen bolwerken en failliet gaan.
Sparen werkt averechts
Wat verder tegenwerkt is het feit dat de Nederlanders traditioneel veel sparen en in tijden van crisis nog meer geld oppotten dan normaal, wat eveneens een averechts effect op de economie heeft. ‘Eén van de grote problemen is de afnemende consumptie,’ zegt Johannes Hers van het Centraal Planbureau. De economische groei zal volgens het CPB dit jaar met 0,5% dalen. In februari gingen 755 bedrijven failliet, het hoogste aantal sinds het begin van de metingen in 1981.
Banken azen op pensioenfondsen
Dankzij de hypotheekmarkt is de financiële industrie in Nederland extreem opgeblazen: de totale assets (financiële bezittingen) van alle banken zijn 4 1/2 keer zo hoog als het BNP van ons land. In februari nationaliseerde de staat de SNS Bank, de vierde bank van ons land, omdat deze dreigde om te vallen door het hoge aandeel slechte commerciële vastgoedleningen. De overige banken hebben hun zinnen gezet op de rijk gevulde Nederlandse pensioenfondsen waar zij hun slechte financiële producten aan hopen te kunnen ‘verkopen’.
‘Einde crisis niet in zicht’
Net als de familie Scheepens hopen veel gezinnen dat zij in ieder geval hun baan kunnen behouden en hun hypotheek kunnen blijven betalen. Niettemin klopt de crisis bij steeds meer mensen aan de deur. Een buurman van Scheepens verloor onlangs wel zijn baan. Ook steeds meer goed opgeleide Nederlanders lukt het niet meer om aan het werk te komen. ‘Het einde van de crisis is nog lang niet in zicht,’ verzuchtte Scheepens. (1)
Vette jaren zijn definitief voorbij
Onafhankelijke analisten waarschuwen al jaren voor de zeer schadelijke gevolgen die de hypotheekrenteaftrek op de Nederlandse economie en samenleving zal hebben als de vastgoedzeepbel uiteenspat. Velen zijn het er over eens dat de huizenprijzen ten opzichte van de piekjaren 2006 en 2007 uiteindelijk met minstens 50% zullen dalen. Sommigen zien de toekomst nog somberder in en denken dat de huizenmarkt pas tot rust komt op gemiddeld slechts 20% tot 30% van de oorspronkelijke aankoopprijs.
De ‘vette’ jaren zijn definitief voorbij en de magere jaren die zijn aangebroken zouden wel eens veel langer kunnen gaan duren dan velen hopen. Dankzij het Target-2 systeem van de eurozone, dat de financiële risico’s van de Zuid Europese schuldenlanden op met name Duitsland en Nederland heeft afgewenteld, dreigt er zelfs een permanente forse welvaartsdaling. De komende jaren zullen veel Nederlanders hoe dan ook gedurende lange tijd ‘onder water’ komen te zitten, waardoor het leven voor hen een stuk moeilijker zal worden.
Zo, denk je, heb je alles en zo heb je niets….mag dit?
Zomaar…of denken de mensen niet meer na…
Kende vele mensen die een eigen huis hadden, mooi huis, auto, reizen, etc…maar alles van de bank!
Niets van zichzelf…en dan?
