web analytics
11:11 Dubbele getallen
Maatschappij & Psyche

Volledige anonimiteit haalt niet alleen het slechtste in de mens naar boven

Volledige anonimiteit haalt niet alleen het slechtste in de mens naar boven

Kristel van Teeffelen − 10/12/15, 20:19
Voor zijn boek ‘Dark net’ dook de Britse schrijver Jamie Bartlett in de krochten van het internet waar alles gebeurt wat crimineel en illegaal is. Hij concludeert dat volledige anonimiteit niet alleen het slechtste in de mens naar boven haalt.
Het is de online plek waar je anoniem kunt rondhangen en waar alles gebeurt wat crimineel en illegaal is
Mensen worden er ingezogen. Ze gaan stapje voor stapje steeds verder en doen uiteindelijk dingen online waarvan ze vooraf nooit gedacht hadden dat ze daartoe in staat waren.” Aan het woord is Jamie Bartlett, schrijver, journalist en lid van de Britse denktank Demos. Voor zijn boek ‘Dark net’ dat morgen verschijnt, spendeerde hij een aantal maanden in de donkerste krochten van het internet.

Die sites zijn niet te vinden via Google. Het is de online plek waar je anoniem kunt rondhangen en waar alles gebeurt wat crimineel en illegaal is. Drugs en wapens zijn er te koop, huurmoordenaars zijn er in te huren, cybercriminelen bieden hun malware aan en kinderporno wordt er gedeeld.

Kinderporno
Bartlett – een hip geklede dertiger uit Londen – deed niet alleen online onderzoek. Hij spoorde mensen op die zich regelmatig op het dark net ophouden. Hij sprak met ze, vaak eerst online, uiteindelijk in levende lijve. Vooral om te achterhalen wie zij zijn en waarom zij online dingen doen die het daglicht niet kunnen verdragen.

Zo is er een vijftiger uit de buurt van het Britse Birmingham die werd veroordeeld voor het bezit van kinderporno. Hij vertelde Bartlett dat hij nooit bewust op zoek is geweest naar kinderen, hij was er voordat hij uren per dag online op zoek ging naar porno ook nooit in geïnteresseerd geweest. Hij zocht naar jong, dat wel, en ging al klikkend op internet steeds verder – steeds jonger ook.

“Dat is het bizarre. In de legale porno is ‘jong’ of ’tiener’ het populairste genre”, zegt Bartlett. “Maar hoe komt het dat sommige van de mannen – want dat zijn het in 99 procent van de gevallen – de grens over gaan naar de illegale porno? Ik geloof de man uit Birmingham wel. Dat hij zonder het zelf heel bewust te merken, steeds een stapje verder ging. Dat pleit hem absoluut niet vrij, laat ik daar duidelijk in zijn: wat hij heeft gedaan is heel fout. Maar ik kan me wel voorstellen dat het zo gaat. Dat je een slechte beslissing neemt, en dat die beslissingen stapje voor stapje steeds slechter worden.”

Normaler
Bartlett merkte aan zichzelf dat hoe langer hij zich in de donkere achterkamers van het internet bevond, hoe normaler de extreme dingen die er te vinden zijn, werden. Zo maakten de ‘pro-ana sites’, die anorexia als lifestyle promoten, eerst nog diepe indruk. Net als de sites waar mensen met zelfmoordplannen pacts maken om tegelijkertijd een einde aan hun leven te maken. Maar al snel keek hij er niet meer zo van op. Het geeft aan hoe makkelijk je in de normen en waarden van die parallelle wereld meegaat, aldus de schrijver.
Inmiddels zijn er volgens Bartlett zo’n 5000 tot 30.000 websites op het dark net
Wanneer het dark net precies is ontstaan, heeft Bartlett niet kunnen achterhalen. De oorsprong ligt bij Tor hidden services, een systeem dat ooit bedacht werd om anoniem over internet te kunnen surfen. Tor begon als een project van de Amerikaanse marine, die het uiteindelijk vrij gaf zodat iedereen ermee aan de haal kon gaan en het kon verbeteren.

En ergens in die ontwikkeling verscheen ook de eerste site die gebruik maakt van het anonieme systeem.

Doorklikken
Inmiddels zijn er volgens Bartlett zo’n 5000 tot 30.000 websites op het dark net. Preciezer dan dat is het niet vast te stellen. Vooral omdat er ook gedeeltes zijn die alleen bereikbaar zijn voor mensen die het exacte adres weten. “Jij en ik zullen er nooit komen”, aldus de auteur.

Want het is niet eenvoudig om je weg te vinden op het dark net. Hoewel veel websites lijken op die op het gewone internet, hebben ze ingewikkelde webadressen, vaak bestaande uit een reeks willekeurige letters en cijfers. Dat kan bovendien nogal eens veranderen – logisch als je bedenkt dat er veel illegale dingen gebeuren.

Om mensen toch te helpen de weg te vinden naar de marktplaatsen vol drugs en wapens, bestaan er indexpagina’s met actuele adressen van bepaalde sites, waar je eenvoudig kunt doorklikken naar dat wat je zoekt. Bartlett keek ervan op hoe makkelijk het via die pagina’s is om op sites met kinderporno te komen. Hoewel hij volledig anoniem was – zoals alle gebruikers op het dark net – heeft hij dergelijke sites nooit aangeklikt. Niet alleen omdat het hartstikke illegaal, is, maar ook omdat het hem te ver gaat.

De Brit kocht via een van de bekendste marktplaatsen van het dark net wel één gram marihuana. Dapper, vond hij dat van zichzelf. Al kan hij zich voorstellen dat wij daar in Nederland niet echt van onder de indruk zijn.

© THINKSTOCK.

Je bestelt anoniem, je betaalt anoniem en de drugs worden afgeleverd waar je wil
Vertrouwen
Een paar dagen na zijn bestelling zat er inderdaad een pakketje met de drugs in zijn brievenbus. Bartlett is onder de indruk van hoe goed de online marktplaats functioneert. “Je kunt er anoniem drugs kopen van anonieme verkopers. Hoe kun je dat vertrouwen? Daar is een systeem op bedacht van de klantenbeoordelingen. Iedereen die een aankoop heeft gedaan laat een score en commentaar achter. Wat opvalt is dat in 95 procent van de gevallen een maximale score wordt uitgedeeld. De klantgerichtheid op die sites is enorm.”

“Bovendien zorgt dat systeem ervoor dat de drugs over het algemeen van hoge kwaliteit zijn. Wat dat betreft is het een minder gevaarlijke manier om aan je drugs te komen dan via de straathandel, waar je helemaal niet kunt controleren of het goed spul is. Maar het maakt tegelijkertijd drugs veel eenvoudiger verkrijgbaar. Je bestelt anoniem, je betaalt anoniem en de drugs worden afgeleverd waar je wil.”

En zo is niets aan het dark net helemaal goed of helemaal slecht, constateert de Brit. “Aan de ene kant is het een opwindende plek waarvan je denkt: dit is internet zoals het bedoeld was. Hier gelden geen regels, is geen censuur, hier geldt vrijheid, en ligt de macht niet bij grote bedrijven, maar bij de mensen zelf. Maar dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. En niet iedereen kan die dragen. Daarom gebeuren er naast hele interessante, goede dingen op het dark net – zoals sites voor klokkenluiders, of chatgroepen voor mensenrechtenactivisten in ondemocratische landen – hele fouten dingen. Het bestaan van het dark net is daar niet de oorzaak van. Ook vóór internet deden mensen slechte dingen. Het is alleen een stuk eenvoudiger geworden.”

Fascinerend en angstaanjagend
Maar wie zijn eigenlijk de personen die zich in die donkere krochten van chatrooms en marktplaatsen ophouden? Bartlett ontmoette er verscheidene. Zijn conclusie: ze waren aardiger dan hij van tevoren had gedacht. Mannen en vrouwen die online vaak een veel grotere mond bleken te hebben dan in levende lijve. Die vaak uit pure verveling online uren besteden aan het ’trollen’, pesten en ruzie maken, maar die in de echte wereld erg beleefd bleken te zijn.

Eigenlijk waren de mensen die hij ontmoette normaler dan hij had verwacht – uitzonderingen uiteraard daargelaten. En precies dat maakt het dark net zo fascinerend en tegelijkertijd angstaanjagend. Want zouden we er niet allemaal op een bepaald moment in kunnen worden meegezogen?
Ik heb over sommige onderwerpen getwijfeld of ik ze wel moest aansnijden
Bartlett: “Ja, iedereen kan er belanden. En dat vind ik eigenlijk ook helemaal geen slecht idee. Want alleen als je weet wat er zich allemaal op internet afspeelt, kun je het gevaar dat het met zich meebrengt herkennen. Ik vind het zorgelijk dat tieners er over het algemeen veel beter van op de hoogte zijn dan hun leraren of ouders. Ik begrijp dat je kinderen niet wilt wijzen op plekken waar drugs te koop zijn, maar is het dan maar beter om te doen alsof het er niet is? Dat vraag ik me af.”

Twijfels
“Dat is ook de reden dat ik er een boek over besloot te schrijven. Ik heb over sommige onderwerpen getwijfeld of ik ze wel moest aansnijden. Ik wil mensen echt niet stimuleren om drugs te kopen of ze erop wijzen dat er zoiets bestaat als een pro-ana site. Ik ben het ook niet eens met het deel van de online community dat de stellige overtuiging heeft dat werkelijk alles online moet kunnen.

“Maar ik denk wel dat de autoriteiten op dit moment te veel tijd en moeite stoppen in een poging om het dark net te censureren. Je zag het aan de online marktplaats Silk Road. Die werd door de politie offline gehaald, maar niet veel later verscheen Silk Road 2.0, een site die misschien nog wel beter in elkaar zit dan de eerste. Er is geen beginnen aan.”

Kunnen we niet veel beter het dark net op een goede manier gebruiken, vraagt Bartlett zich af. Bijvoorbeeld door te zorgen dat gezondheidsorganisaties daar ook online aanwezig zijn, zodat tieners met een eetstoornis niet alleen op de pro-ana sites terecht komen, maar ook op sites waar ze echt geholpen worden.

“In ieder geval is er helemaal niets illegaals aan het gebruiken van Tor om je privacy te beschermen”, zegt Bartlett. “Het is niet meer dan logisch dat we daar behoefte aan hebben, nu ons hele leven zich online afspeelt. Ik verwacht dan ook dat het gebruik van het anonieme net alleen maar zal toenemen. En heus niet alleen voor de slechte dingen.”

Hoe gebruik je het dark net?

Wie gebruik wil maken van het dark net, moet eerst een gratis Tor-browser downloaden. Tor is een afkorting van ‘The onion router’ en zorgt er simpel gezegd voor dat je via allerlei willekeurige tussencomputers surft, waardoor je niet via je ip-adres te herleiden bent. Alleen met zo’n Tor-browser kom je op het dark net. Dat zijn webadressen die niet op .nl of .com eindigen, maar op .onion. Omdat de adressen vaak moeilijk zijn, is het handig gebruik te maken van een zogenoemde indexpagina. Een voorbeeld is Hidden Wiki, dat er net zo uitziet als het bekende Wikipedia.

Betalingen op het dark net lopen via de digitale valuta Bitcoin – eigenlijk niet meer dan een unieke reeks cijfers die je in een virtuele portemonnee op je computer bewaard. Via bijvoorbeeld Bitonic kun je Bitcoins kopen met je iDeal. Wil je helemaal anoniem blijven en voorkomen dat de Bitcoin waarmee je afrekent naar jou te herleiden is, dan zijn er een soort online rouleersystemen. Allerlei mensen sturen daar hun Bitcoin heen, die worden geschud en dan willekeurig teruggestuurd.

Het klinkt bijna als een slechte grap, maar pas op voor fraudeurs als je iets wil kopen via dark net. Die zijn er veel. Ze bieden allerlei producten aan, ontvangen de betaling, maar leveren de bestelling vervolgens nooit. Daarom is het aan te raden een bekende online marktplaats te gebruiken, waar klantenreviews je veel vertellen over de betrouwbaarheid van de verkoper.

https://www.trouw.nl/

Gerelateerde artikelen

Back to top button
Close

Een Adblocker gedecteerd

AngelWings.nl wordt mede mogelijk gemaakt door advertenties ♥Support ons door je ad blocker uit te schakelen♥