Controle Verkiezingen

Bijna 1800 burgerwaarnemers gaan op 22 november, de dag van de landelijke Tweede Kamerverkiezingen, bij stembureaus controleren of het stembusproces volgens de regels verloopt. Het is voor de tweede keer dat het initiatief Controle Verkiezingen meekijkt over de schouder van de overheidswaarnemers. “We zijn aan het professionaliseren”, aldus voorman Dennis Spaanstra.

 

Ingrid Schaafsma uit Voorburg – Leidschendam is één van de burgerwaarnemers die zich heeft aangemeld. “Ik kom uit een politiek nest, mijn moeder was in de goede tijd actief voor het CDA, en ik ben altijd gefascineerd geweest door politiek en verkiezingen. In Amerika is het helemaal verkeerd gegaan. In Nederland heb ik veel geruchten gehoord over kiesbedrog”, vertelt ze. “We leven in zo’n rare tijd. Ik heb er geen blind vertrouwen meer in dat het allemaal eerlijk verloopt.”

De organisatoren van Controle Verkiezingen kwamen onlangs bij elkaar in Driebergen. “Het doel van de bijeenkomst was ontsnappen aan de digitale gevangenis en elkaar wat beter leren kennen”, stelt Dennis Spaanstra, voorman van het initiatief. “De meeste communicatie gaat via het internet, maar we merken dat we flink gecensureerd worden, vooral ook op Facebook. Het was dus goed om elkaar even te ontmoeten, ook voor de saamhorigheid.”

Tijdens Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart van dit jaar zijn er verspreid door het land voor het eerst zo’n 1500 waarnemers aanwezig geweest. Zij hebben op bepaalde plaatsen grove onregelmatigheden geconstateerd, maar grote conclusies zijn er niet getrokken. De komende verkiezingen zal het aantal waarnemers weer groeien, verwacht Spaanstra. Hij hoopt dat Controle Verkiezingen weer meer inzicht krijgt in het stembusproces. “De kennis die we de vorige keer hebben opgedaan, hebben we gebruikt om de georganiseerde controle op de verkiezingen in Nederland verder te professionaliseren.

Zowel op technisch als uitvoerend niveau. Inmiddels zijn er van Zeeland tot Groningen zo’n 1900 mensen betrokken bij het initiatief. Het is ook de mainstreammedia niet ontgaan, want KRO Brandpunt en De Telegraaf namen contact op. En al is de publiciteit een ­beetje negatief ingekleed”, vertelt Spaanstra, doelend op de kop ‘Coronasceptici richten hun pijlen op de verkiezingen’, “het zorgt er toch weer voor dat we in de picture staan. Er hebben zich meer dan 100 nieuwe waarnemers aangemeld.”

Een ander idee dat is ontstaan, is op 22 november een eigen verkiezingsavond te organiseren, een tegenhanger van wat de grote omroepen doen. “Het zou mooi zijn als we dat bijvoorbeeld met videokanaal Blckbx.tv van de grond krijgen. We willen de mensen een inkijkje geven in wat we doen. Transparantie vragen we van de overheid, dat is dan ook waar we zelf voor staan”, stelt hij.

Ingrid Schaafsma weet dat de controle op de verkiezingen geen waterdichte uitslag zal garanderen. “Ik verbaas me nog steeds over die voorlopige uitslag om 21:00 uur. Die wijkt altijd maar een paar zetels af van de einduitslag. Hoe kan dat, als het stemmentellen pas na sluiting van de bureaus begint? Ik kan thuis sceptisch zitten doen, niet meer stemmen. Nee, ik kies ervoor het gewoon eens met eigen ogen te bekijken.”