Armoede in Nederland, niet alleen qua geld!
Uitkeringsgerechtigden blij met cursus brandende hoepel springen
brandende hoepel.
Waren er geen uitkeringsgerechtigden dan was half coachend Nederland ook uitkeringsgerechtigd. Om die coaches nu nog weer meer geld toe te steken ter disciplinering en opbouw van het uitkeringstrekkende volksdeel, heeft onze staatssecretaris Klijnsma bedacht dat ze maar eens terug moest grijpen op een 19e-eeuws concept van het onder, al dan niet zachte, dwang verheffen van het plebs. Dit alles uiteraard niet omdat de arme met zijn/haar problematiek Klijnsma zo erg aan het hart gaat, nee, het gaat om iets belangrijkers: het landsbelang.
Armen doen namelijk een onevenredig groot beroep op de schuldhulpverlening, ze zijn vaker ziek, ze zijn vaker te dik. Allemaal van die dingen die de samenleving veel geld kosten en waar we zo snel mogelijk van af moeten.
De arme faalt aan alle kanten.
Hij kan niet verantwoord met geld omgaan, kan niet omgaan met de stress die arm zijn oplevert en wordt dan uit ondankbaarheid ook nog ziek en armen stoppen zichzelf vol met troostvoer. Omdat niemand hen troost. Armen zorgen ervoor dat hun kinderen niet sporten en niet op schoolreisje gaan. Armen hebben het lef hun eigen kinderen niet te kunnen voorzien van leermiddelen op het MBO. Armen kunnen hun kinderen niet opvoeden. Armen doen niet mee aan de samenleving. Armen zijn faalhazen. Stuk voor stuk. Armoede wordt versimpeld tot een individueel falen terwijl het wezenlijk een falen is van de overheid. Een direct gevolg van politieke keuzes.
Gelukkig gaat Klijnsma daar wat aan doen. Ze trekt maar liefst 8 miljoen uit voor projecten die op duurzame wijze schulden en armoede bestrijden.
Dat is mooi. Maar voor wie is het mooi? Het is in ieder geval mooi voor al die projectbureautjes die verdienen aan uitkeringsgerechtigden. Zij kunnen zich uitleven in het bedenken van fijne plannen voor uitkeringsgerechtigden. Zo maakt wellicht de cursus wilskrachttraining grote kans op subsidie.
Armen ontbreekt het tenslotte volledig aan wilskracht. Anders waren ze niet arm. Of ziek. Met genoeg wilskracht kun je goed met geld omgaan. Hoe weinig je ook hebt, het lukt. Budgettrainingen schieten als paddenstoelen uit de grond. Zo leren uitkeringsgerechtigden te reserveren voor de ziektekosten die niet door de zorgverzekering en dus ook niet door de gemeente worden vergoed. Ziek zijn is onbetaalbaar als je arm bent. Hoe dat moet van 1000€ per maand is voor uitkeringsgerechtigden een probleem maar de blonde dametjes met kekke nageltjes weten hen precies te vertellen waar de kansen liggen.
In plaats van allerhande projecten op te starten, die zelden of nooit tot werk of voldoende middelen zullen leiden, doet Klijnsma er goed aan om haar zaakjes eens op orde te krijgen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door de uitkeringen te verhogen. Armoede is namelijk geen individueel probleem. Mensen krijgen gewoon te weinig geld om van te leven. Het Nibud stelt dit al jaren maar het beste kabinet ooit wenst hierin geen verbetering te brengen. Het is een feit dat veel armen geen geld hebben om een bril met speciale glazen, medicijnen of therapie te betalen. Niet iets waarop we trots moeten zijn in onze joods-christelijke beschaving. Nog erger wordt het wanneer gemeentes zich aan hun verantwoordelijkheid in dit soort zaken onttrekken door geen maatwerk toe te passen. Gemeentes gooien het geld liever in de representatieve, maar bodemloze, put van de parkeergarage dan dat ze zich voor laten staan op een fatsoenlijk armoedebeleid. Armen zijn niet sexy. Gemeentes claimen tekort te komen op de bijzondere bijstand. Dit geld komt echter niet bij de armen terecht maar bij schuldhulpbedrijfjes. En dat noemen we dan weer armoedebeleid: bedrijfjes subsidiëren.
Klijnsma moet zorgen dat gemeentes eindelijk eens geld voor armoede besteden aan de armen in plaats van aan congressen over armoede. Ze moet er ook voor zorgen dat ze ernstige fouten repareert in de Participatiewet. De draak van de kostendelersnorm levert geen geld op. Hij zorgt er alleen maar voor dat mensen in plaats van bij elkaar te wonen, in een tijd van woningschaarste, meerdere woningen bezet moeten houden.
Al weten armen nog zo goed om te gaan met het minimale budget dat ze hebben, financiële klappers van honderden tot duizenden euro’s per jaar kunnen ze niet opvangen en drijven hen rechtstreeks in de armen van schuldhulpbedrijven, die zo fijn gesubsidieerd worden. Een cursus budgetteren levert helaas niks op als mensen niet genoeg inkomen hebben. Sterker nog: mensen met te weinig inkomen voor de vaste lasten mogen niet eens een beroep doen op schuldhulpverlening of budgetteringscursussen. Is dat ook weer opgelost. Of, nou ja…. de kwestie heeft geen warme aandacht van mevrouw Klijnsma.
En dan zijn er in ieder geval nog twee missers waarover al vragen gesteld zijn in de Tweede Kamer maar die gewoon genegeerd worden:
1- Ouders met kinderen van 16 en 17 jaar op het MBO zijn financieel rond de 500€ erop achteruit gegaan. Of op het voortgezet onderwijs die nog een jaar over moeten doen. Voor minima is een opleiding onbetaalbaar en gemeentes staan niet te springen om hen tegemoet te komen en dat terwijl scholing verplicht is. Er is een motie voor een noodfonds aangenomen in de Tweede Kamer maar mevr. Klijnsma doet daar vooralsnog niks mee.
2- Nog schrijnender is de financiële achteruitgang die gezinnen met volwassen scholieren, die nog niet studeren, treft. Zij gaan er honderden per maand op achteruit. Gemeentes weigeren maatwerk. Dat is dus weer een enkeltje schuldhulpverlening. De vragen zijn ook nu weer gesteld en ook nu weer niet beantwoord. Niks doen is ook een keuze.
Gelukkig maar dat er straks allemaal projecten voor armen komen. Dan hebben ze tenminste nog iets. De training zelfverwerkelijking zal er niet komen. Die is alleen bedoeld voor puntgeschoeide colbertjasjes en hooggehakten. De cursus door een brandende hoepel springen zal door de mensen die graag eten op hun bord willen houden, als zeer positief gewaardeerd worden. Spring, Fikkie!
Woef!
Af.
Lytse Pier 26 mrt 2016
Wat een geweldig artikel, dat zeker gedeeld mag worden in deze verziekte maatschappij.
Solidariteit – 10 januari 2016
Armoede in Nederland
Piet van der Lende
Over de armoede in Nederland is al decennia lang veel geschreven en gediscussieerd. Zonder overigens tot veel verandering geleid te hebben. Op 16 december 2015 verscheen er een nieuw rapport, met veel cijfers over de actuele stand van zaken: “Armoede en sociale uitsluiting 2015”. Afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voornaamste conclusie: het CBS kiest voor een eigensoortige armoedegrens, de ‘lage inkomensgrens’.
Globaal heeft één op de tien huishoudens in Nederland een laag inkomen, dat zijn 734.000 huishoudens. Het aantal mensen dat daarvan deel uitmaakt steeg in 2014 met 27.000 tot bijna 1,5 miljoen (9,2 procent van de bevolking). Groepen die eruit springen zijn migranten en éénoudergezinnen in de bijstand. Verder neemt het aantal mensen dat langdurig van een laag inkomen moet leven, gestaag toe. In 2014: 217.000 huishoudens, vier jaar achtereen. Dat zijn er 24.000 meer dan in 2013.
Ontkenners
Kunnen we uit deze cijfers concluderen dat er armoede is in Nederland? In de discussie hierover zijn globaal twee kampen te onderscheiden. 1) Zij die de armoede en ellende aan de kaak stellen en bijvoorbeeld via de sociale media met duizenden concrete voorbeelden komen; vergezeld door tv-programma’s als “De Monitor” en kranteninterviews die de soms barre leefomstandigheden van veel mensen schetsen. 2) De armoede ontkenners die zich nauwelijks laten beïnvloeden door het eerste kamp. Hun standpunt wordt treffend samengevat door de directeur-generaal van het CBS in het genoemde rapport:
“Omdat de inzichten van wat armoede precies is subjectief zijn, spreekt CBS niet van arme huishoudens. Door armoede in een breed maatschappelijk perspectief te plaatsen, maakt CBS de complexiteit van het verschijnsel zichtbaar. In Nederland is armoede geen kwestie van fysiek overleven. Iedere burger heeft in beginsel een dak boven zijn hoofd, hoeft geen honger te lijden, kan zich deugdelijk kleden en heeft toegang tot medische zorg (?). Armoede, of beter gezegd inkomensarmoede is gedefinieerd als het hebben van onvoldoende geld (inkomen) om een bepaald consumptieniveau te realiseren dat in Nederland als minimaal noodzakelijk wordt geacht.”
Armoede is volgens het CBS dus een relatief begrip en in Nederland is de lage inkomensgrens hoog genoeg. Ach, die minima, ze klagen wel, maar iedereen heeft alle basisvoorzieningen en vanwege een heel hoog welvaartsniveau kijken ze naar de rijken en zeggen: dat wil ik ook. En dan voelen ze zich arm, maar zijn het niet. Het is maar een subjectieve interpretatie, omdat ze het hoge consumptieniveau van veel Nederlanders niet kunnen halen. (Gemakkelijk praten van diegene die zelf voldoende heeft)
Werkelijkheid
Het CBS rapport gaat onder andere over inkomensstatistieken, welke groepen vallen in welke categorie en hoe lang. De mensen en omstandigheden achter die cijfers worden aan de kant geveegd. Hier een blik op de werkelijkheid.
Of iedere burger “in beginsel” een dak boven het hoofd heeft, is aan de 25.000 daklozen niet gevraagd. Inderdaad, velen van hen weten voor de nacht een bed te bemachtigen, in de opvang of tijdelijk bij familie en vrienden. Maar daar houdt het dan wel mee op.
Het aantal klanten van de voedselbank steeg in 2014 ten opzichte van 2013 met 11 procent, bijna 100.000 mensen.
Het CBS zegt dat iedereen toegang heeft tot medische zorg, maar zonder dat te vragen aan de 330.000 mensen die in 2015 hun zorgverzekering niet konden betalen. Ook dit aantal is de laatste jaren sterk gestegen. In 2010 betrof het nog 267.000 mensen. Met een achterstand van zes maanden of meer vallen ze onder de Regeling Wanbetalers en resteert het recht op vergoedingen uit de basisverzekering. En dan zijn er nog zo’n 30.000 onverzekerden.
Ruim één op de zes mensen heeft schulden. Schattingen spreken van problematische schulden bij ongeveer een half miljoen mensen. Ze kunnen er zelf niet meer uitkomen, maar slechts de helft is betrokken bij de schuldhulpverlening.
En wat te denken van de geschatte anderhalf miljoen inwoners van ons land die analfabeet of laaggeletterd is en van de chronische werkloosheid sinds het begin van de jaren tachtig?
Leven op de grens
Deze verontrustende cijfers zijn in het CBS rapport niet te vinden en vallen dus buiten de analyse. Toch levert het CBS heel wat cijfers. In de eigen persberichten leiden ze tot koppen als: “Aantal daklozen licht gedaald”, “Werkloosheid behoorlijk minder”. Boven een hoofdstukje in het rapport “Risico op armoede bij huishoudens in 2014 nauwelijks gestegen, lichte daling verwacht in 2015 en 2016”. Kranten als de Telegraaf en de Volkskrant sluiten daar op aan in vette koppen “Armoede in Nederland in 2014 niet gestegen. Daling verwacht”.
Ja, dan hebben we het over huishoudens, maar zoals hiervoor al gemeld: het aantal mensen (individuen) dat op of beneden de lage inkomensgrens moet leven is in 2014 wel degelijk fors toegenomen. Daarnaast is veel over de leefomstandigheden van onze inwoners gewoon onbekend. Naar schatting zijn 134.000 jongeren buiten beeld. Ze werken niet, gaan niet naar school, wonen bij ouders of vrienden of zijn dakloos, leven op de pof zonder uitkering en staan niet ingeschreven als werkzoekend. Alleen al in Amsterdam gaat het om 12.000 jongeren.
De armoede ontkenners zullen zeggen dat er een zekere doorstroom is en het allemaal niet zo somber is. Zo is driekwart van de voedselbankklanten binnen een jaar weer weg. Maar dit betekent ook dat veel meer huishoudens dan de 100.000 gebruikers van de voedselbank op een grens leven. Juist door de doorstroom gaat het in de loop der jaren om een veelvoud van dat aantal. Dat veel mensen in Nederland op de rand staan wordt ook duidelijk, als we bedenken dat volgens enquêtes een kwart van de huishoudens in Nederland niet opgewassen is tegen een onverwachte uitgave van 850 euro.
Na bijna veertig jaar de liberale VVD vrijwel onafgebroken in de regering en een PvdA die zich daaraan uitlevert, heeft een neoliberaal beleid van privatisering, bezuiniging en afbraak van de sociale zekerheid diepe sporen nagelaten in de Nederlandse samenleving. Meer dan ooit blijkt het dogma van de zogenaamd vrije markt geen ontplooiingsmogelijkheden te bieden voor allen en voor velen te leiden tot een perspectiefloos bestaan.
https://www.solidariteit.nl/commentaren/com-293_10-1-2016.html
