Hoogleraren waarschuwen voor mogelijk vergaande gevolgen corona-app
Hoogleraren waarschuwen voor mogelijk vergaande gevolgen corona-app
Nederland moet enorm oppassen met het invoeren van een corona-app, waarschuwen tientallen hoogleraren in een open brief. Volgens hen kan een dergelijke app de deur openzetten voor andere ’trackingapps’, die onze vrijheid langzaam maar zeker inperken. Verschillende Overijsselse hoogleraren ondertekenden de brief.
Minister De Jonge overweegt twee apps in te zetten om de coronacrisis te bestrijden, zei hij tijdens de persconferentie begin april. De eerste is een zogenoemde ’tracking- en tracingapp’, die in kaart brengt wie contact heeft gehad met een besmet persoon. De tweede is een gezondheidsapp, waarbij je symptomen kunt bijhouden en delen met medisch specialisten.
‘Privacy’ was het sleutelwoord tijdens het betoog van de minister. Met andere woorden: de gebruiker van de apps moet anoniem blijven.
‘Continu bekeken’
Maar anonimiteit alleen is niet voldoende, bepleiten de hoogleraren. “De app creëert een situatie waarin we worden bekeken, gevolgd en mogelijk geïdentificeerd”, zo staat in de brief. “Het is aangetoond dat mensen zich dan anders gaan gedragen.”
Maar er liggen meer gevaren op de loer. De ingezamelde informatie kan namelijk ook worden gebruikt om mensen in groepen in te delen. Dit kan vervolgens weer leiden tot profilering, waarbij de ene groep bijvoorbeeld eerder een verzekering of uitkering krijgt dan de andere.
Zover is het nog niet, schrijven de wetenschappers. Maar een overhaast besluit om de corona-app te lanceren, kan wel de eerste stap in die richting zijn.
Tegen verplicht gebruik
De app mag niet verplicht worden, vinden de ondertekenaars. Maar ook het ‘vrijwillig’ gebruik van de app is onder bepaalde omstandigheden niet vrijwillig. “Als je bijvoorbeeld bepaalde plekken niet mag bezoeken zonder app, is er ook geen sprake meer van vrijwilligheid. De apps mogen ook dan niet worden ingezet.”
De brief is ondertekend door 61 hoogleraren en medisch specialisten. Onder wie Peter-Paul Verbeek en Vanessa Evers (Universiteit Twente) en Margot van Herwaarden (medisch specialist bij het Deventer Ziekenhuis).
Naast privacy, maken de ondertekenaars zich zorgen over gevolgen voor de volksgezondheid. “De app kan ‘schijnveiligheid’ creëren, waarbij mensen denken: ‘Ik kan wel weer naar buiten, want ik krijg toch wel een bericht als ik in de buurt van een besmet persoon ben’. Terwijl deze informatie niet betrouwbaar is.”
Waslijst aan eisen
Daarom moet eerst worden onderzocht of het überhaupt zinvol is om dergelijke apps te ontwikkelen, zeggen de wetenschappers. Ze leggen de regering een hele waslijst aan vereisten voor waaraan de app volgens hen moet voldoen. Pas als daaraan wordt voldaan, en er echt geen andere oplossing is, steunen zij de lancering van een corona-app.
